Sofra: Shtet e ligj

Kufiri me Malin e Zi sipas së drejtës ndërkombëtare

Në dy punime akademike, ish-kryetari i Gjykatës Kushtetuese, prof. dr. Enver Hasani, shkruan për ligjin ndërkombëtar, mënyrën si caktohen kufijtë mes shteteve, dhe marrëveshjen e Kosovës me Malin e Zi.

Këta artikuj, të përcjellë nga një shpjegim mbi prapavijën, përbëjnë një kapitull në librin e ri të autorit, Tema të zgjedhura nga e drejta dhe marrëdhëniet ndërkombëtare, që do të dalë nga shtypi muajin e ardhshëm, botim i Universitetit të Prishtinës dhe shtëpisë «Jalifat Publishing» në Hjuston, Teksas. Në të njëjtën kohë do të botohet edhe monografia tjetër e prof. Hasanit, Tema të zgjedhura nga e drejta kushtetuese.

Kapitullin për …

Brekziti në gjykatë

Britania do ta mbajë mend gjatë biznesmenen Gina Miller. 51-vjeçarja me prejardhje nga Gajana u priu qytetarëve që i kërkunë një gjykate me shqyrtu ecurinë e Brekzitit. Dhe gjykata u përgjigj sot, duke i thënë qeverisë se nuk mund ta nisë vetë punën me nxjerrë shtetin nga Bashkimi Evropian. Këtë duhet ta bëjë parlamenti.

Kur avokatët e dorëzunë padinë javë më parë, shumkush mendoi se britanikët e penduar po përpiqeshin me iu shmangë rezultateve të referendumit. Por znj. Miller thotë se po e kundërshton qeverinë e jo votimin popullor. Ajo e ka paditë ministrin për Brekzit — po, ka ministri …

Dy kombëtare, një abetare

Kryeministri shqiptar Edi Rama u taku sot me «150 maturantët më të mirë të vendit», me të cilët foli për pranimin në universitet. Kurse mua më erdhi një porosi e çuditshme: «mfal a ka afat t2 ne filologjik Gj.shqipe? [sic]», më shkrun në Facebook një i panjofshëm. Ta qujmë Leart.

Learti nuk po më pyeste për afatin kalimtar në futboll, ku jemi dyzu në kombëtaren shqiptare e përfaqësuesen e Dardanisë. Atij i interesonte me u regjistru në universitet. Në arsim të paktën, kemi një abetare të përbashkët për gjithë shqiptarinë. Por jemi edhe më të ndarë se në sport kur …

Kthimi i padishahut

Turqia ka qenë i vetmi vend me shumicë dërrmuese myslimane që falë Atatürkut ndërtoi një shtet shekullar. Duke e njohur rrezikun e radikalizmit fetar, Atatürku para vdekjes la testament që në rast në Turqi rrezikohej shekullarizmi, atë ta mbrojnë gjeneralët e ushtrisë!

Dhe gjeneralët e kanë mbrojtur disa herë gjatë dekadave ekzistencë të shtetit të shekullar turk. Sidomos mbas përpjekjeve të mëdha të sovjetikëve për të përhapur komunizëm në Turqi, ishin pikërisht gjeneralët që e shpëtuan vendin nga kthimi në një shtet satelit të Bashkimit Sovjetik. Ushtria turke është në Nato, kështu që edhe kur është vendosur pushteti i gjeneralëve, …

Demokracia që përligj autokratin

Unë besoj te demokracia dialektike, jo te ajo robotike!

Populli, demosi po mendohet si thellësisht i dëlirë, i pasherr e i pafaj dhe se çdoherë vepron me nder e me mend. Historia na tregon tjetërçka: populli e zgjodhi Hitlerin, Putinin, Erdoğanin, Thaçin dhe mun me e zgjedhë nesër Trumpin ose naj budallë tjetër.

Populli asht çerdhe e pamendimeve, frustrimeve, paragjykimeve, inateve, dështimeve, e idiotsive të llojllojshme të individëve brenda tij. Popull janë njerëzit që besojnë qorrazi në gjithfarë konspiracish, që krijojnë mendime pa kurrfarë logjike, pa kurrfarë arsyetimi, pa kurrfarë faktesh empirike. Populli asht ajo shumicë njerëzish të paformuem që …

Vakia e Sherrit dhe Vakia e Hajrit

Me 15 qershor 1826, në Stamboll, ndodhi ajo që nuk e kishte mendu kush. Ndër shqiptarë ka me u njohë si Vaka-i Şerriyye (Vakia e Sherrit), ndërsa në Stamboll u qujt Vaka-i Hayriye (Vakia e Hajrit). 135 mijë jeniçerë ngritën krye kundër vendimit të Sulltan Mahmudit II për demobilizimin e jeniçerëve për me i zavendësu këta me një ushtri moderne.

Sulltani e bani këtë për shumë arsye. Jeniçerët kishin zanë pozita shumë të randësishme dhe kishin marrë në dorë fuqi të madhe. Aq të madhe sa përcaktonin edhe kush mun bahej sulltan e kush jo, kush e përbante qeverinë e …

Turqia, vend demokratik?

Si pasojë e përpjekjes për një grusht shteti në Turqi, nëpër rrjetet shoqërore po diskutohet gjerësisht mbi Turqinë dhe politikën e saj. Një prej gjërave që bie në sy është se kundërshtarët e grushtit të shtetit – që nuk janë vetëm përkrahësit e kryetarit Recep Tayyip Erdoğan – thonë që qeveria turke është qeveri “demokratike”, dhe rrjedhimisht ka legjitimitet qeverisës.

Te kjo pikë duhet të ndalemi pak: çfarë do të thotë demokraci në radhë të parë?

Tani demokracia në kuptimin e parë të saj do të thotë “sundim i popullit” ose më kontekstualisht “sundim i shumicës” (nga greqishtja e lashtë …