Tega: kushtetuta

Brekziti në gjykatë

Britania do ta mbajë mend gjatë biznesmenen Gina Miller. 51-vjeçarja me prejardhje nga Gajana u priu qytetarëve që i kërkunë një gjykate me shqyrtu ecurinë e Brekzitit. Dhe gjykata u përgjigj sot, duke i thënë qeverisë se nuk mund ta nisë vetë punën me nxjerrë shtetin nga Bashkimi Evropian. Këtë duhet ta bëjë parlamenti.

Kur avokatët e dorëzunë padinë javë më parë, shumkush mendoi se britanikët e penduar po përpiqeshin me iu shmangë rezultateve të referendumit. Por znj. Miller thotë se po e kundërshton qeverinë e jo votimin popullor. Ajo e ka paditë ministrin për Brekzit — po, ka ministri …

Kushtetuta osmane e 1876-s

Në shekullin XIX, Perandoria Osmane ish gati me dhanë shpirt. Shteti që dikur i tmerronte perëndimorët me fuqinë e tij kish mbetë tani mbrapa vendeve t’Evropës.

Kështu osmanët nisën nji varg reformash për ta modernizu dhe shpëtu perandorinë. Fillimisht, ata e kundërshtunë idenë e nji monarkie kushtetuese, tue thanë se binte ndesh me të drejtën islame, sheriatin. Por trazinat politike më 1876 i hapën udhën ndryshimit të madh.

Në pranverën e atij viti, ministrat osmanë e rrëzunë prej froni sulltanin konservator Abylaziz. Por të njejtin fat e pati edhe mbasardhësi i tij liberal, Murati V, që sundoi për vetëm 93 …

Mos zajebnicës

Tue dhanë gisht për zajednicën, krenët e vendit pranuen vullnetarisht ate që pushtuesi s’ka mujtë me na e mponu as me dhunë dikur: pushtetin sipror të Sërbisë mbi Dardaninë.

Marrëveshja e mbrame ia dorzon sovranitetin nji pakice kombtare për me sundu e papengueme si të bardhët dikur në Sydafrikë. Kolonistat do të kenë tagër me nxjerrë ligje pa iu përzi kush, pos Sërbisë. Ujdia e Brukselit kurrkund nuk thotë se ata do t’i binden kushtetutës dardane ja se do ta njohin për shtet Dardaninë. Prishtina do t’i mbrojë, do t’u japë pare, dhe do t’ua tumirë çdo tekë të tyne.…

Shqipja, Shkup, e shpëton shtetin

Përleshjet e armatosura në Kumanovë na i japin do mësime të vyeshme për Maqedoninë. Qe të përmbledhura në tri pika:

1. Maqedonia ka të pazgjidhur çështjen shqiptare

Atje u vranë njerëz në emër të çështjes shqiptare. S’domethënë tash se grupi militant që po i thotë vetes UÇK ka gjetë mënyrën e duhur me u shërby shqiptarëve. Por Maqedonia ka një problem që duhet zgjidhë para se dikush tjetër ta përdorë atë për qëllimet e veta.

Për dekada, qeveria në Shkup trajton shqiptarët si qytetarë të dorës së dytë, pa iu dhënë mundësi me e qujtë Maqedoninë shtet të tyre. Kjo …

A lejohet martesa gej në Kosovë?

Populli ka fitu bindjen se Kushtetuta e Kosovës e lejon martesën mes personave me gjini të njëjtë. Këtij mendimi i kanë kontribu edhe fjalët e Kryetarit të Gjykatës Kushtetuese, Prof. Enver Hasani. Gjatë një ligjërate që pati mbajtë në një universitet në Shtetet e Bashkuara, pat thanë se në kushtetutë nuk përmendet gjinia e bashkëshortëve.

Por kjo s’domethanë se një çift homoseksual mundet qysh tash me ba kunorë në Kosovë. Ndonëse e drejta e familjes dhe e martesës garantohet me kushtetutë, për këtë çështje vlen edhe ligji për familjen.

Nenit 37 i aktit më të lartë juridik thotë:

1. Në …

Kuota zgjedhore, e keqe për gratë

Kët javë, Gjykata Kushtetuese e ndaloi nji ndryshim të propozuem të kushtetutës së Kosovës, i cili kish me ua nda 40 përqind të posteve të ministrave e zavendësministrave njanës gjini. Ndër tjerash, gjyqtarët vlersuen se ndryshimi do t’i shkelte të drejtat e njeriut dhe frymën demokratike të ligjit më të naltë të vendit.

Sado të rreptë, pleqnarët në Pejton nuk e kan keq. Sepse barazia nuk arrihet tue kriju pasqyrë të rreme të barazisë.

Tashpërtash, ligji parasheh që 30 përqind t’antarëve të Kuvendit dhe t’asambleve të komunave të jenë të njanës gjini. Ky parim ua ka mundësu ma shum vajzave …

Gratë dhe reforma zgjedhore

Në Dardani ka përmbi pesë vjet që folet për reformë zgjedhore. Partitë kan premtu disa herë se kan me kry kët punë. Por edhe sikur krenët e partive të baheshin burra dhe ta mbajshin fjalën, ç’ndikim do kish sistemi i ri i zgjedhjeve për gratë në Kuvend?

Deri më tash, ligji e ka zbutë sadopak pabarazinë gjinore n’organin ligjvenës të vendit, tue veçu gati nji të tretën e ulëseve për njanën gjini. Në llaf të thatë, kjo mund t’ishte cilado nga dy gjinitë, por në praktikë kuota e “30 përqindëshit” u ka dalë në krah grave e vajzave.

Nji rregull …