Sahati që asht andej përmbrapa, në shpinë e braktisun, mbasi të tanë po flejnë, lëshon ngadaldalë tingullin e qartë të katërfishtë t’orës katër të natës. S’kam fjetë ende, as shpresoj me fjetë. Pa pasë gja me ma tërheqë vëmendjen që me më lanë pa gjumë, a me më dhimbë në trup për mos me më lanë të qetë, në terrin që hanimi i vagët i llambave të rrugës e ban ende ma të shkretuem, shtrij qetinë e mbytun të trupit tim tuhaf. S’mendoj dot, njaq që po më ze gjumi; nuk ndjej dot, njaq pa gjumë që jam.
Gjithseçka rreth meje asht gjithësia lakuriqe, e palandët, ba prej mohesh nokturne. Dyshas mes i lodhun e i shqetë, ia dal m’e cikë me ndjesinë e trupit njohuninë metafizike të msheftësisë së gjanave. Herë-herë më zbutet shpirti, e mbasandej hollësitë pa trajtë të jetës së përditshme më pluskojnë në syprinën e vetëdijes dhe jam tue shënue dërgesa tek pluskoj në pagjumësi. Herë tjera, zgjohem përgjumjeje në të cilën jam zhytë, dhe pamje të zbehta, ngjyrësie poetike e të vetvetishme, m’ia luejnë pavëmendjes shfaqjen e vet të heshtun. Sytë s’i kam krejt mshelë. Të pamit e dobët ma kornizon nji dritë ardhë së largu; janë llambat e ndezta andej poshtë, kufijve të braktisun të rrugës.
Me prajtë, me fjetë, me e zavendësue njikëtë vetëdije të copëzueme me gjana ma të mira melankolike thanë msheftas dikujt që s’më njeh!… Me prajtë, me rrjedhë buzë brigjesh të dukshme, baticë e zbaticë e nji deti të paanë, natës kur përnjimend flihet!… Me prajtë, me qenë i panjohun e i jashtëm, lëkundje degësh në vargane të largëta pemësh, shkëputje e lehtë gjethesh, njohtë prej tingëllime para se prej ramjes, det i naltë i hollë shadërvanësh në largësi, dhe krejt e paçanësuemja e parqeve natën, të tretuna në ngatërrime të pafundme, labirinte të natyrshme t’errësinës!… Me prajtë, me sosë së mbrami, po me nji mbijetesë të ndryshme: me qenë faqe libri, tufë floku të lëshuem, dridhja e farë bime kacavjerrëse përposh dritares së hapun, fërkemet e parandësi në zallin e imët të kthesës, i mbrami tym i naltë i katundit që bjen me fjetë, fshikulli i harruem i karrocierit skaj rruge nadje… Absurdi, hutia, harresa – gjithçka që të mos jetë jétë…
Dhe e flej, në mënyrën time, pa gjumë as dremitje, njikëtë jetë vegjetuese të të pandehunit, mjesá poshtë qepallave të randueme, si shkumë e qetë e farë deti të ndytë, më rrin pezull pasqyrimi i largët i llambave të heshtuna të rrugës.
Flej e shflej.
Mbrapa meje, përmatanë prej ku jam shtri, qetia e shpisë prek pafundsinë. E ndiej kohën tue ra, pikë-pikë, po astenjana pikë që bjen nuk ndihet tek bjen. Ma ligështon fizikisht zemrën fizike kujtesa, kthye në kurrgja, e gjithçkaje që qe ose qeshë. E ndjej kryet të lëshuem materialisht në nënkresën ku formon nji luginë. Lëkura e këllëfit ka me lëkurën time përkitjen e gjindve në hije. Vetë veshi, përmbi të cilin jam mbështetë, më gravohet matematikisht kundrejt trunit. Pulit sytë i molisun, e qerpikët më bajnë nji fshikje të vockël, të pandieshme, mbi bardhësinë e ndjeshme të nënkresës së mbufatun. Marr frymë, fshaj, e frymëmarrja më ndodh – e imja nuk a’. Vuej pa ndijue a mendue. Sahati i shpisë, i ndodhun bash në thellin e gjanave, kumbon gjysmorëshin e thatë e bosh. Gjithçka asht e tanë, gjithçka aq e thellë, gjithçka aq e errët e e ftohtë!
Kaloj kohna, kaloj heshtje; botna pa trajtë kalojnë nëpër mue.
Prejnjiherë, as t’ish fëmijë i Misterit, nji gjel këndon pa ia ditë natës. Mund të flej, pse asht nadje në mue. Dhe e ndjej gojën të më buzëqeshë, tue zhvendosë lehtas palët e buta të këllëfit ku fytyrën e kam mbështetë. Mundem me iu dorëzue jetës, mundem me fjetë, mundem me më shpërfillë… E përmjet gjumit të ri që më err, o e kujtoj gjelin që këndoi, o asht ai, me gjithë mend, që këndon së dyti herë.
Nga Fernando Pessoa, Libri i shqetësimit (origj. Livro do Desassossego)
E përktheu Gazmend Bërlajolli, 7 mars 2014
Shkurtegëza për këtë postim: https://plisi.org/?p=420