nga Jeniffer Paola Varela Rodríguez, Popsugar (25.11.2019)
Vendi ku kemi lindë vjen me shumë shenja dalluese, si biologjike ashtu kulturore. Kolumbianët nuk përbëjnë përjashtim ndaj kësaj rregulle, por shenjat tona kulturore janë ndytë me një periudhë turpëruese në historinë tonë që përpiqemi me e heqë qafe prej se mbaj mend.
Jam e sigurtë që keni dëgju për Pablo Escobarin, atë tipin që shpesh e paraqesin me mustaqe dhe me sy të vegjël e të pasherr, por që në të vërtetë s’kanë qenë aspak të tillë. Me u rritë në Kolumbi i bie me ditë thujse çkado që mundesh me ditë për të, sidomos për gjërat e këqija, dhe me udhëtu nëpër botë si kolumbian domethënë me bartë emrin e tij si barrë të dhimbshme në kujtesën kolektive që e shoqëron atë me gjithçka.
Për dallim nga ç’të shtyjnë me besu teleseritë si Narcos, Pablo Escobari s’ishte thjesht dikush që mposhti sistemin dhe krijoi «perandorinë» e vet nga fillimi. Mos gabo: ai ishte lord i drogës në Kolumbi, narkoterrorist, dhe politikan që themeloi dhe udhëhoqi kartelin e Medejinit (Medellín). Ai jo vetëm se besonte që mund të jetë mbi ligjin, por donte me qenë një lloj perëndie, i rrethuar me kafshë të stërvitura posaçërisht, me luks, dhe një jetë plot teprime, përfshi ekipe të futbollit që paguheshin me lujtë me rezultatet që ai i dëshironte.
Ai ishte përgjegjës për erën ma të tmerrshme në vendin tonë: një kohë në të cilën s’guxoje me dalë vetëm prej shtëpie, sepse nëse një nga këta tipat të shihnin dhe donin me të marrë (si grue, për qejf, ose çkado), duhej me iu bindë. Ai i trajtonte vajzat e gratë si objekte, duke i përdorë për argëtim ani pse ka pasë grue e fëmijë, dhe duke pagu punëtore të seksit që mistershëm dhe volitshëm zhdukeshin pas atyre netëve sapo kishin «kry punën e tyre». Ai i ndiqte mizorisht policët për t’i vra, dhe jepte shpërblim për secilin që ia sillnin të vdekur. Ai është arsyeja pse na kontrollojnë aq shumë nëpër aeroporte e ambasada në tërë botën.
Dhe ma e rëndësishmja: ishte vrasës. Organizata e tij është përgjegjëse për të paktën 5.500 vdekje brenda 4 vjetëve. Qe ta bëj llogarinë: 1.375 njerëz të vdekur çdo vit, vetëm pse ai ka dashë. Sepse kështu bënte Escobari. Nëse kishte diçka me ty, nuk të ndiqte veç ty, por familjen tënde, shokët, fqinjët, e madje dhe njerëzit që vetëm rastisnin me qenë rreth teje.
Përkundër të gjitha këtyre, Escobari mbetet figurë shumë popullore në botë, duke u shfaqë në këngë repi, që shpesh i kushton në tërësi atij, në posterë, copëza «arti», seriale televizive, filma, dhe ku ta di unë. Por ai është figurë turpëruese dhe plaguese për ne kolumbianët, që thujse gjithmonë detyrohemi me shpjegu pse ai nuk është ai tipi kull që Kanye Westi ose Wiz Khalifa na kanë thënë se është. E ndjeva këtë detyrim para disa javëve kur pashë njërën në punë që kish veshë një bluzë me pamjen e tij. Në bluzë kishte një foto tejet popullore të Pablo Escobarin me djalin e tij si turistë në Uashington-DC, shkrepë para Shtëpisë së Bardhë. Nuk e di pse kolegia ime po e veshte. Nuk mendoj se donte me dhënë ndonjë porosi politike. Thjesht ishte një bluzë «kull», që i bën homazhe Escobarit. Është liria e saj me veshë çka të dojë, por mua më lëndoi thellë.
Më erdhi menjëherë me i nga pas dhe me i tregu sa fyese ishte ajo bluzë ndaj meje e ndaj të gjithëve kolumbianëve. U përpoqa me qenë e arsyeshme dhe u shkrova shoqërisë që, meqë kishin udhëtu e jetu jashtë vendit, ishin përballë me këto situata shumë herë. Ata më qetësunë dhe më këshillunë, me shumë logjikë, që të flas hapur e ndershëm me të, duke e pyetë nëse e dinte se kush ishte ai njeri, duke qenë se me vullnet kish vendosë me ia bartë foton në shtat. Dhe po të thoshte se e njeh, ka gjasa se e njeh vetëm versionin e serialit Narcos, kështu që do t’i shpjegoja ma në hollësi pse ai është figurë problematike për mue.
U bëra gati me u ballafaqu me të, me buzëqeshje e mendje të hapur, por ajo ishte largu. Dola nga salla e pauzës me një përzierje të pikëllimit e frustrimit. Por ideja po më shket në mendje, në mesin e miliona gjërave që kam për të bërë çdo ditë: Më duhet me i tregu dikujt për këtë. Pablo Escobari nuk ka qenë njeri i mirë, dhe kolombianët janë lodhë tue pa si të tjerët, që nuk e kuptojnë këtë realitet, ia adhurojnë imazhin pa një trohë dhembshurie për vuajtjet që na i ka shkaktu.
Kështu që herën tjetër që i këqyr Narcot ose të duket kull ose akt rebelimi me veshë një maicë a çkado me foton e tij, mendo për këtë: a do ta kishe veshë një maicë me foto të Hitlerit, ose një me pamjen e Osama bin Ladenit? A kishe dashë me pa dikë që u ka shkaktu aq shumë dhembje njerëzve të tu të portretizohet në aso mënyre të padijshme? Jam e sigurtë që ajo vajza në punë nuk e ka pasë këtë qëllim, por me gjasë qaq ka ditë. Shpresoj ta kem mundësinë me ia shpjegu një ditë.
Shkurtegëza për këtë postim: https://plisi.org/?p=6566