Çka asht puna e Ligës së Kombeve? Po e shoh që edhe shum ithtarë të futbollit s’po e marrin vesh. Qe. Ekipet kombëtare ose përfaqësuese evropiane lujnë ndeshje për këto gara:
(1) Kupa e Botës
(2) Kampionati Evropian
(3) Kupa e Konfederatave
(4) Liga e Kombeve
Përndryshe, lujnë miqësore ose ndonji turnir në vend të miqësoreve. Të gjitha takimet zhvillohen gjatë datave që Fifa, federata botnore e futbollit, i rezervon për lojët e kombëtareve. Jashtë atyne datave, lojtarët janë të zanun me klubet e tyne.
Qe garat nja kah nja.
1. Kupa e Botës
E organizon çdo katër vjet federata ndërkombëtare, Fifa, që prej 1930-s. E qujmë edhe Kampionati Botnor i Fifës. Por meqë ka shum skuadra, vetëm ma të mirat mujnë me marrë pjesë. Njiherë janë 32, e shpejt do të bahen 48.
Prej secilit kontinent ose rajon të botës shkon nji numër i caktuem. Evropa zakonisht dërgon ma së shumti ekipe — 13 prej 55-ve sa i ka krejt.
1.1 Cilësimet
Këto 13 caktohen përmes kualifikimeve ose cilësimeve, që i organizon Uefa, konfederata e kontinentit evropian. Luhet nëpër grupe me kah 5–7 ekipe që takohen mes vete nga dy herë, si vendas e si mysafir. Fituesit e grupeve kualifikohen direkt. Vendet e dyta zakonisht lujnë mes vete për biletat e mbetuna.
Grupet caktohen kështu: Njiherë, Uefa i rangon të 55 ekipet simbas rezultateve që i kanë mbërri deri tash edhe i ndan në pots, që gazetarët tanë i qujnë vazo. Në daçi ma shqip, iu thomë qypa ose thasë. Në thesin e parë hyjnë ekipet ma të mira, ato pak ma të dobëta në të dytin, e kështu me radhë.
Pastaj Uefa qet short. Prej secilit thes e nxjerr nga nji ekip dhe i mbush grupet. Kështu, në secilin grup asht nji ekip i thesit të parë, nji ekip i thesit dytë e tutje, dhe gati krejt grupet llogariten si njisoj të zorshme.
1.2 Ekipet tona
Shqipnia herën e mbramë e zuni vendin e tretë në grup, tue mbetë mbas Spanjës e Italisë; Kosova doli e fundit pa asnji fitore. Por t’e shohim se çka do të ndodhë në cilësimet e radhës që nisin më 2021.
Botnori Katar 2022 ka me i pasë 32 ekipe, por edicioni Bashkë 2026 (Kanadë–Meksikë–Juesej) e zgjanon garën në 48. E kjo i rrit edhe gjasat e shqiptarëve për me lujtë në Botnor për shtetet e tyne.
2. Kampionati Evropian
Euron e organizon konfederata evropiane e futbollit, Uefa, që prej 1960-s. Mbahet çdo katër vjet, mes Botnorëve. Prej 2016-s, marrin pjesë nga 24 kombëtare. E që i bjen se duhet me u zhvillu edhe këtu kualifikimet, pak a shum qysh bahen për Kupën e Botës.
2.1 Cilësimet
Uefa veç i ka rangu ekipet dhe i ka nda në 6 thasë, simbas rezultateve që i kanë mbërri sivjet në Ligën e Kombeve. Më 2 dhjetor tash ka me u hedhë shorti, dhe lojët kanë me ia nisë në mars 2019 për me u kry në nandor. Janë 10 grupe me nga 5-6 ekipe; dy vendet e para shkojnë n’Euro 2020. Por tash me Ligën e Kombeve, kombëtaret e kanë edhe nji mundësi shtesë me u kualifiku.
2.2 Shorti sivjet
Ka gjasa që dy ekipet tona kombëtare me ra me nji grup: Shqipnia asht në vazon 4 e Dardania në 5-sh. Por Kosovës mundet me i qëllu Turqia e Greqia prej vendeve të rajonit, e njiherësh Spanja e Rusia prej kombëtareve tjera që kena fort qef me i mujtë. E marrim vesh të dielën tjetër.
Qe edhe Uefa çka thotë për shortin dhe kualifikimet.
3. Kupa e Konfederatave
Këtë garë e pat nisë mbreti i Arabisë Saudite, e tash e ka marrë në dorë Fifa. Mbahet çdo katër vjet, në vitin para Botnorit, në vendin ku ka me u mbajtë Botnori. Në nji mënyrë, testohen stadionet. Lujnë tetë ekipe: kampioni botnor, kampionët e kontinenteve apo rajoneve, dhe nikoqiri. Thjesht!
4. Liga e Kombeve
Kjo asht garë e re. Sivjet po luhet edicioni i parë. Uefa ka vendosë me e zhvillu këtë kompeticion gjatë datave që përpara janë shfrytëzu për me lujtë miqësore. Ideja ka qenë me iu ndihmu edhe ekipeve ma të vogla me lujtë ndeshje interesante.
Liga ka me u lujtë çdo dy vjet, tue nisë në vjeshtë dhe tue përfundu në pranverë. Andaj, edicioni i parë quhet «Liga e Kombeve 2018–19», e tjetri ka me qenë «Liga e Kombeve 2020–21».
Ndryshe nga ç’ndodh në Botnor a n’Evropian, të 55 kombëtaret lujnë në Ligë të Kombeve. Veçse Liga asht e shtresëzueme, me katër nivele: Liga A, Liga B, Liga C, dhe Liga D.
4.1 Katër ligat
Të gjitha ligat kanë nga katër grupe. Ligat A e B kanë nga 4 grupe me nga 3 ekipe secili, pra gjithsej 12 kom-bëtare. Liga C ka 15 kombëtare, që i bjen tri grupe me nga 4 dhe nji me 3 ekipe (ky ka qenë grupi i Shqipnisë sivjet). Kurse Liga D i ka 4 grupe me nga 4, baraz me 16.
Ma të mirat ekipe janë n’A, e ma të dobëtat në D. Secili ekip lun me secilin ekip mbrenda grupit, njiherë si vendas e njiherë si mysafir.
Për herë të parë, kombëtaret janë caktu nëpër liga simbas rezultateve të maparshme, por tash e tutje mvaren veç prej rezultateve që i mbërrijnë në Ligë. Katër ekipet ma të dobëta të grupeve të secilës ligë bijnë nji ligë ma poshtë, kurse ekipet ma të mira të secilit grup ngriten nji ligë ma nalt për edicionin e radhës.
Përjashtim ban veç liga C: meqë nji grup i ka tri ekipe, kqyret cili prej vendeve të treta ka qenë ma i dobëti në krejt ligën. (Kështu Shqipnia ka shpëtu, ani pse e mbrama në grup.)
Katër fituesit e grupeve të Ligës A — meqë nuk mujnë me hypë nji ligë ma nalt — lujnë në finalet, që mbahen në nji vend të zgjedhun. Sivjet e kanë caktu Portugalinë, ku kanë m’u lujtë dy gjysmëfinale, loja për vend të tretë, dhe finalja.
4.2 Plejofi
Por nuk kryhet gjithçka me finale. Fituesit e grupeve të secilës ligë — nëse nuk mbërrijnë me u shku n’Evropian përmes kualifikimeve të rregullta — lujnë në plejof që mbahen në pranverën e 2020-s, pak para kampionatit. Pra për secilën ligë mbahet nga nji plejof, dhe prej secilës nji ekip shkon n’Evropian.
Qe edhe Uefa çka thotë për plejofin. E kishin qitë edhe nji video aty me vizatime.
Nëse Dardania jonë kualifikohet përmes garës së rregullt, në plejof lun nji ekip tjetër që ka rezultatet ma të mira. Përndryshe, më 2020 ka mundësi teorike me u ndeshë me Maqedoninë. Por unë shpresoj — jam i bindun, qebesa — që na kemi me shku direkt. Kështu që komentatorët që u nxejshin për lojën me kojshitë ia huqshin krejt!
N’edicionet kur nuk ka Kampionat Evropian, pritet me u shfrytëzu plejofi për cilësime të Botnorit.
4.3 Edicioni tjetër
Meqë po flasim për Ligën e Kombeve, Dardania e Shqipëria mujnë me ra në të njejtin grup në stinorin e ardhshëm. Kosova tash ka hypë në Ligën C.
Foto: Tifozat kërkojnë pranimin e Kosovës n’Uefa gjatë nji takimi t’Evropanit 2012 (Blerim Uka, CC BY-SA 3.0)
Shkurtegëza për këtë postim: https://plisi.org/?p=5567