Titulli «president-elect» përkthehet shqip «i zgjedhuri kryetar» ose «i zgjedhuri president». Thelbi është me tregu njeriun që është zgjedhë kryetar, por nuk ka marrë ende detyrën. Dhe përkthimet e tjera nuk përçojnë këtë kuptim.
Këtë e kam thënë …
Etiketë: fjalori
Gjuha e pandemisë
Vëre maskën apo vendose maskën? Pyetje si kjo na kujtojnë se kovidi po na sfidon mënyrën si komunikojmë me njëri-tjetrin. Dhe kjo punë s’ka të bëjë veç me gjuhën — shpërfaq njohuritë, përvojat dhe paragjykimet e tona për shoqërinë, …
Fjalë 8–14: shkenca, sekreti, dragoi…
Për shënimet 1–7, shih shkrimin «7 fjalë, prej kah kanë ardhë». Shih dhe shpjegimet për emrat e pemëve: «Fjalë të omla».
Fjalë #8
Janë interesante disa njësi gjuhësore që thirren «binjakë etimologjikë», fjalë të të njajtës …
Fjalë të omla
Tu e ditë që pemët e perimet gjithnji jon kanë në themel të tregut mes njerëzve të kulturave të ndryshme, emnimet e tyne përkatëse në secilën gjuhë janë përzimje huazimesh dhe fjalësh të trashëgueme. Ashtu edhe te shqiptarët, të cilët …
Fjalorth për borën
borë/a
boricë/a — borë e hollë që shoqërohet me erë shumë të ftohtë.
borimë/a — borë e imët e përzier me shi.
bornajë/a — borë e madhe që ka mbuluar një vend
bufnjak/u — borë e imët dhe e butë …
Ditëlindje apo datëlindje?
Rëndom urojmë «Gëzuar ditëlindjen» ose «Urime [për] ditëlindjen». Por ndodh ndonji purist të na ngatërrojë me datëlindjen. E ka gabim, jo veç pse e kundërshton përdorimin e mirëvendosun, por edhe pse ia huq kuptimin fjalës. Qe ku dallojnë këto dyja …
7 fjalë, prej kah kanë ardhë
shqip
Edhe pse tradicionalisht janë afru njana me tjetrën, fjalët shqip/shqiptar (për gjuhën dhe popullit) dhe shqipe (shpendi, shqiponja) nuk kanë lidhje.
Në shkrim, gjuha shqipe osht përmendë për herë të parë në vitin 1284 si lingua albanesca në gjuhën …
Shqipe, o ashtë!
Ti kapton kufirin me Greqinë, futesh thellë gjer aty nga Preveza, dhe plot vendas ta kthejnë në shqip. E flasin shqipen ujë apo, siç thonë ata, flasin «shkipë» dhe ti i kupton fare mirë edhe pa qenë gjuhëtar.
Veçse kur …
Mëshele fjalorin
Fjalori i shqipes i vitit 1954 shënon fjalë si mëshel e i mbramë ose edhe nalt. Botimi i radhës i leksikografisë, fjalori i vitit 1980, nuk e ka asnjërën nga këto leksema. Secila prej tyre mbetet kësisoj e papërfaqësuar …
Nana e teprimit
E kam thanë, dhe po e përsëris, na jemi nana e teprimit. I bartim do sende për së randi, pa nevojë. Reduntant, kishin me i thanë amerikanët.
Qe, për shembull, kodet postare në Dardani janë pesëshifrore, thue se kemi …
Ç’domethanë në gjuhën shqipe fjala ‘e-kioska’?
Kur nisi përdorimi i postelit (electronic mail, e-mail e masandej edhe email dhe imejll) më erdhi në mendje që në përkthimin shqip do të duhej me qenë postë elektronike, ashtu qysh nisi me u përdorë në …
Veturës shqip i thonë kerr
Mjaft u ngridhuet! Ai prind që me ose pa vetëdije e mëson fëmijën se duhet me thanë veturë e jo kerr asht tue mbrumë nji krijesë të damshme për shoqninë. Sepse tue e shtrëngu me folë në nji mënyrë të …
Shqipnija dhe Sërbija
Sami Frashëri vendin tonë e ka quejtë toskërisht Shqipërija. Gjergj Fishta e ka quejtë gegnisht Shqypnija. Pullat e para postare kan shkrue Shqipënija. Në gjuhën e njisueme zyrtare u ba pastaj Shqipnija.
Shqip ka shum emna …
10 fjalë nga Wikilori
Qe 10 fjalë shqipe të përzgjedhura nga fjalori Wiktionary me shpjegim anglisht. Lista përfshin sleng, krahinarizma, barbarizma, fjalë të rralla, si dhe fjalë që përdoren gjërsisht në njërin vend shqiptar por jo dhe tjetrin.
1. haps
Etymology
Abbreviated from hapsane…
Gjuha e kozmopolicëve
Gjuha shqipe e mediave të tugon. Nisën në Shqipni e tash e mësoi edhe Dardania nga i ashtuquejtuni “shtet amë” me thanë “ekzekutoi” në vend se “vrau” ose “mbyti.” (Iu lumtë. Sa ma pak të të marrin vesh katundarët, aq …
Kompjuter apo komputor?
Dikush më pyeti “pse kompjuterin p’e qun komputor,” duke vu re kisha përdorë një fjalë të pazakontë për pajisjen që i shërben sot njeriun në gati çdo punë.
Përgjigja ime është e thjeshtë. Kam tri arsye:
- Gjuha shqipe —
Kësaj i thonë kotele!
Qe shqip një fjalë që fëmijët duhet ta dinë patjetër: Shkarravitësja në foto s’është vetëm “mace e vogël.” Është KOTELE – domethënë:
…Këlysh maceje; mace e dobët, që nuk është rritur mirë. [Për shembull:] Kotele e bardhë (e zezë). Polli
200 o më pak germa
Në shek. XXI, na vyejnë gjuhë e drejtshkrim kursimtar. Po pse? Ja ta zëmë, je në aeroport. S’e gjen dot valixhen. Në qoshkun digjital t’aviokompanisë ka vetëm një formular dhe ti ke 200 germa m’u anku. Si do shkruash?
Ec …
Shplo dhe zbulo
Në të folmen time amtare – dardanishte të veriut ose gegnishte veri-verilindore – thuhet: Nana e shploi (ia hoq mbulojën) djalin se bante nxehtë. Por, Kolombi e zbuloi (e nxuer në pah për herë të parë) Amerikën.
Me shplue …
Lugth, lukth, stomak: Nji trajtim bashkëkohor
Fillimisht, qe do gjetje nga dy botime fjalorësh të gjuhës shqipe të Akademisë së Shkencave në Tiranë, më 1980 dhe 2006. Fjalori i vitit 1980 gjendet edhe në formatin online. Konsultova megjithatë formatin elektronik, të shkarkuem prej gjuhashqipe.com. Këtu jepet …
Guzhinat e standartit
TIRANË, 8 maj 2014 — Nji shoqatë shqiptarësh nga Greqia na e zu’ syri tek i kërkonte kryeministrit me ia mbledhë betë gjuhëtares dhe deputetes Ledi Shamku-Shkreli, mbasi e partisë së tij kjo. Shembulli na tregon se grupe interesi që …
Fjalorth i romanit të parë shqip
Në bibliotekën e nji miku gjeta romanin e Ndoc Nikajt Shkodra e rrethueme (Tiranë: Naim Frashëri, 1967). Në mbarim të librit kishte edhe nji fjalorth, prej të cilit shkëputa këto fjalë:
A
as kahit–nga asnjë anë
anëtar-i–partizan, njeri …
Gjuha e bashkimit kombëtar
Kur shqipja asht e pastër, ajo ruen shqiptarët si komb më vete. Dëlirjen e gjuhës, dijetari Eqrem Çabej e quente sa “detyrë shkencore, njëkohësisht dhe kombëtare.”
Dallas, Texas — Shqiptarët janë një komb në saje të gjuhës. Shqipja, në letërsi …
Gjuha e Kushtetutës: President apo Kryetar?
Sa është me vend që zyra më e lartë e vendit, e cila përfaqëson njësinë e popullit, të emërtohet me një fjalë e huaj? Tani që po rishikohet Kushtetuta, i duhet hedhur një vështrim edhe çështjes së gjuhës, krahas ndryshimeve …