po du me t’thanë
qi m’ke idhnu,
edhe në faqet e mbrendshme të kapakëve të syve
po m’diftohesh me shkumë rreth goje
tu e tajit vnerin e pathanë, po dyfish të randë.
dil ec pak, nëpër tragat e shputave tona…
po du me t’thanë
qi m’ke idhnu,
edhe në faqet e mbrendshme të kapakëve të syve
po m’diftohesh me shkumë rreth goje
tu e tajit vnerin e pathanë, po dyfish të randë.
dil ec pak, nëpër tragat e shputave tona…
Ti m’i ke pa lotët e t’qeshunat
m’ke përcjellë nëpër ditë të mira e të këqija,
m’ke ba qull e m’ke tha mandej
krejt vetë…
Ti m’ke pranu n’gji tandin
atëherë kur kurrkush s’më ka dashtë
as kurrkush s’më ka …
shtritë mbi rê përloshun rri
shkas teposhtë e mrenda hi,
bahem lot i gjelpt e’i’randë
çahem n’tokë pa’e vra kërkand.
diell qershori m’çon në kambë
m’dhizen sytë si poçi n’llambë,
fluturimthi shkoj përpjetë
bahem rê me tjetër jetë.
tash …
Ecshe rrugës si sorkadhe
me nxitim qandej kah Qafa
e qafa jote hije bante
gjithandej kah qitshe hapa
Mbi Kurriz seç më mahniti
beli yt nyjë n’sahat zalli
tue e kthy kryet kah shpina jote
Ora n’urë krahët i ndali…
Nëntitull: Tri vjersha të janara (medemek, të shkrume në janar)
Veç botomna kët shkrim
ju lutem, aman
Edhe mos qoftë i përbijshëm
jepni dritë, ju baj rixha
Në daçi, shtonie bashkautor (të dytë)
punëtorin …
Për Václav Havelin substitut i lirisë në burg ishte shkrimi i letrave gruas, apo kulti i të bërit çaj. Për Adem Demaçin ishte këndimi vetmevete dhe leximi i gazetave me «dritare çelë».
Liria është vetë qenia njerëzore. Edhe njeriu që …
Mahmoud Darwish (1941–2008), poet palestinez
Tash, teksa po zgjohesh, kujto vallëzimin e fundit të mjellmës.
A vallëzove me engjujt e vegjël derisa ëndërroje?
Po flutura, a të përndezi
gjersa digjej me dritën e përjetshme të trëndafilit?…
Mbi gjethet e vjeshtës
shkelte
përbindëshin
e zemrës që e rrëmbente me mendime.…
Pse duhet gjithmonë
me shkru për dashni?
Për dikend tjetër?
Për ty?…
Kjo asht poema e mbramë që shkruj për ty,
copëndjenja e fundit që e qes në letër…
Qe, përkthyer shqip, ca poezi e tekste të autorëve të mëdhenj nga kohë e vende të ndryshme të botës. Nisim me vjershën «I paepur», që më së shumti e donte Nelson Mandela, vijojmë me poetë si Blake, Angelou e Rumi, …
Nisa ditën si njâ ma mirë
me bukë nore e nji tas hirrë
nji copë djathë sjellë prej Postribe
nji qepë të re e dy ve bibe
Puna e mbarë më shkoftë si bletës
pa u ngushtue i urova vetes…
Vjershatirë për të premten e zezë…
Sa herë kthehem e lypi shpinë
kurrë s’e di ku asht,
a asht lokali i mahallës ku m’presin shokët?
marketi ku shitësi më pyt gjithmonë, «edhe sa vjet p’e kryn mo atë shkollë?»
banesa e nanës n’ballkon të cilës kam …
Atdheu është dhimbje, është dhimbje.
Një prill i pikëlluar në shpirt.
Atdheu është kryqi, është kryqi.
E mban – dhe të mban ty — në shpirt.
Atdheu është toka e premtuar.
Ti shkel si një zot dhe s’e ke ndën …
«Gone From My Sight» mendohet të jetë shkru nga pastori amerikan Luther F. Beecher (1813–1903), ndonëse shpesh i mvishet shkrimtarit, veprimtarit, e diplomatit Henry van Dyke Jr. (1852–1933). Recitohet në varrime e tubime përkujtimore.
Rri pa lëvizur në bregdet.
Anija …
Rudyard Kipling (1865–1936) qe poet e shkrimtar anglez lindë e rritë në Indi. Fitoi çmimin Nobel për Letërsi më 1907. Qe shqip vjersha e famshme e tij, «If—»:
Nëse mund të rrish i qetë kur të gjithë rreth teje
Kanë …
Nji vjershë du me ta qëndisë
| për m’i ndreqë puntë me ty
| por s’po dij as qysh m’ia nisë
| e le ma qysh m’e kry •
Se kur shkrun a thu najsen
| duhet me kallxu
| …
Kur të zen nji gjumë mbasdite
kotesh në karrikë si plak
e sakaq, ndërkaq, qëkaq
të bjen ndërmend, nëpër rradakë
që të kanë mbetë sende pa bå
që të kanë ngelë punë pa kry
që të kanë ngecë çashtje pa …
Lujna, kcejna, e vallzojna
lajna, fshijna, e pastrojna
furça, çetka, e brusha n’dorë
sevdá, dashní, lubav, amor
Në dyqan, dugajë, shitore
plot klientë, konsumatore
myshterij e blersa vet
m’iu shërby, m’iu bâ hyzmet
Qaq knaqsí, ma fort lezet
zoti gazdë …
Unë e Bendida, n’lule të rinisë
me gishta përpjetë, n’kërkim të lirisë
pak nër blic t’shkrepun
prej dostit syretxhí
pak nën dritë të Hanës
që rrezojke përmí
por shum të pakalitun
në shtigje t’gjuetisë
n’nji rrugë t’lagjes Dardania
n’Prishtinë …
(përshtatje e kangës amerikane bluz «Betty an’ Dupree» e messhek. XX)
Mlidhnu rrotull shokë,
t’ju kallxoj për Bacin Bahri
Mlidhnu rrotull shokë,
t’ju kallxoj për Bacin Bahri
Edhe dashnoren e tijna,
në vjetin 1901
Shotë emnin e kish,
nji peslirsh …
Nji dost të moçëm e pashë,
e pyeta, “A po më njeh?”
“Eh, unë jam neutrallno.
A nuk je kah e sheh?”
Shkova deri në bankë,
me kqyrë për kredi:
përgjigjja neutrallno
për kerr e për shpi.
Dhe me gazdën …
Arie «L’amour est un oiseau rebelle» (Dashuria është zok rreban), e njohur shkurt si Habanera, nga opera Carmen (1875) e Georges Bizetsë:
Dashuria është zok rreban
që askush s’mund ta zbusë dot,
kot e ke po e ftove pranë,
do …
Me 10 shkurt 1938, në Shkrel të Rugovës, leu poeti Azem Shkreli. Për poetë si Shkreli duhet kujtue vetëm datëlindja, sepse shkrimtarë të tillë nuk vdesin kurrë…
Qe një poezi nga Azem Shkreli:
(kangë gegnisht)
…Me u
Kët të hanë, më 8 shkurt 2016, i bjen Viti i Ri Kinez. Ta kremtojmë me vargjet e Mark Krasniqit:
…Harusha e unshme
n’telegram t’vet
bletën e vogël
e përshëndet:«Ditën e natën po e kaloj n’gjum
n’kët shpellë të
Gegnishtja, shaje e nàle,
bâ si grue n havale.
E ngrata, vyshkë e thá,
ká t drejta, qysh nuk ká?
Ká t drejtë me vênue,
kush pa e trazue:
safish pênin për t kepë;
sa trash brumin për petë;
me …
Ç’asht e vërteta, edhe gjermanët e kan përsosë artin e përtacisë! Në nji kangë folklorike allemane, grueja e lut burrin me nxjerrë do ujë prej bunari. Por burri dembel ia “dëshmon” se asht teorikisht e pamundshme.
Shqip titulli “Ein Loch …
ne qyqarët jemi ata që mbijetojmë
kur trimat të kenë vdekur
është ligj i natyrës ky
trimat e flijojnë jetën vullnetarisht
për fjalë të mëdha
reforma ndryshime revolucione demokraci
ata e japin jetën për fëmijët tanë
por të vetët i …
(English below)
1.
Herё unё kalurova,
Herё kali kaluroi mbi mue,
Nё rrugё pёr nё Madrid,
Pёr nё Madrid, pёr nё Madrid,
Deri nё Madrid.
Nё njё kiosk, oh nё nji kiosk
Shitnin hamburgerё,
Shitnin hamburgerё,
Dhe …
Unë e di veten që kam rënë në dashuri
kur nis e sajoj fjalë krejt të reja, të pafolura më parë
gëzimologji pasionizim afshografi
epshifikim hypozjarmi pikëllonjë dashurnajë
të them gjëra si “ke trup aq të përqafueshëm”
apo “e dashur, …
…Europe, aging whore, it’s you that
On your word and God have trampled.
Is it sign of all your culture
That you parcel out Albania
Just to rear the cubs of Russia?
Is this how you’ve paid them back now,
Musë, qepoj’ detit
‘daje m’dysh, me nji t’rame
çilma udhën t’dal matanë
‘daje Mustafë detin
prej Tivari n’Bari
çaje anpëranë
Qepoj’ fort, de t’tremet
ujtë peshë – përpjetë le t’shkojën
e pritm’ se qanej po vij
kerrit n’daç ti grahmi…
Parathania, kjo e keqe e domosdoshme e shum librave, ka veç nji të mirë: e kapërcejmë, në ma të shpeshtat e herës, pa e lexue hiç. S’di që pos shkruesit të saj, autorit të librit që ajo po i paravihet, …
«Kû e ká Petrarka – mbreti i vjerrshës së bukurís e të dashtnís – nji pershkrim të hijeshís së grues mâ të bukur se ky?», pyeste At Gjergj Fishta, ndërsa shkruante për madhështinë e folklorit shqiptar.
…E un Tanushen vetë
Mos pi tâmël se e kém’ për fmijë.
Mos pi shfepc, s’jé jahudí.
Mâ vênë t’kuqe si katalikt;
mâ vênë t’bardhë si munafikt!
Mos pi visk’ si I. Rugova –
zjermi t’pret, mos thuej st’kallxova.
Mos pi dhallë se â …
I lindur në një fshat të Konispolit brenda kufijve të Shqipërisë, Bilal Xhaferri qe ndër shqiptarët e paktë të Çamërisë që nuk u dëbuan nga shtëpitë e tyre 70 vjet më parë. Por si mendimtar i lirë, poeti dhe shkrimtari …
I njohur pos tjerash për simbolikën e bimëve dhe shtazëve, Rrahman Dedaj (1939–2005) është një ndër pishtarët e vjershërimit modern dhe mjeshtrit e prozës në Dardani. I lindur në trevën e Llapit, Dedaj studioi gjuhën shqipe e letërsinë në Prishtinë, …
Autorin e këtyre vargjeve e quanin në të vërtetë Andon Çako. Se si Çakoja u bë Zako nuk e dimë me saktësi, por fajin mund ta ketë ndonjë alfabet i kohës. Si shumica e rilindasve shqiptarë, edhe Çajupi kaloi pjesën …
Abdullah Konushevci ishte poet dhe gjuhëtar. I lindur më 1958 në Prishtinë, studioi letërsinë në vendlindje dhe Zagreb. Punoi si gazetar për dy rreth dy dekada, fillimisht tu shkru për revistën Bota e Re dhe pastaj për të përditshmen Rilindja…
Qe shqip folklori erotik i fillimshekullit XX:
…Kângë popullore.
E bukur qi nnritë si dielli
Kahë po shkon moj malit fiëlli,
Tuëj gzuë kodren, tuë gzuë shtegun
Ç’ po kërkon maletë vetun,
Kqyr si giaen t’ dashunin fjetun,
Xiria gjumin