Plisi.org • Page 4 of 5 • qeshqip

Të martuem me grue

Mbasi ka pase hi Partia, n’gjykatë n’Baram Curr, pe dvetke gjykatësi nji malsor qe e kishin pru t’pandehun:

— Sa vjeç je?
— A ùn â? — i thotë Malsori.
— Jo, une! — ia pret tanë ironi gjykatësi.
— …

Borisav Jovići, dhelpna e politikës serbe, krimineli mbrapa perdesh, në kujtimet e tij hedh dritë për ngjarjet që i paraprinë ndryshimeve kushtetuese të vjetit 1989. Tregon se si edhe vetë Miloševići ishte lëkundë rreth amendamentit të famshëm 47, në kushtetutën …

Letër e Kadaresë Presidentit George H.W. Bush

Qe letra që shkrimtari ynë Ismail Kadare i dërgoi kryetarit të Shteteve të Bashkuara, George H.W. Bush, më 1991:

Zoti President,

Dy vjet më parë, më 1989, kur, jo vetëm në vendin tim, por në gjithë perandorinë e Lindjes, diktatura

…

Mërgimtarët përkrahin rektorin

Pjesëtarët e komunitetit shqiptaro-amerikan i kanë dërguar letër kreut të Universitetit të Prishtinës për ta përkrahë në qëndrimin e tij rreth pranimit të studentëve. Sot, grupe të luftëtarëve protestuan para rektoratit, duke këmbëngulë që fëmijët e dëshmorëve dhe veteranëve të …

Në kufi, droga kalon më lehtë se libri

Paramendojeni kaq e vështirë për me e sjellë librin në shpi, veç 1.000 copë (pak diçka më pak). Ta ndalojnë në doganë, u tregon fakturën dhe autorizimin, e pranojnë se me dokumenta je në rregull, por s’ta lëshojnë me marrë …

Deklarata ime personale në Facebook

Për shkak të faktit se Facebook e ka zgjedhur për të përfshirë software që lejon vjedhjen e informacionit personal, deklaroj se: Sot,2 dhjetor 2014, në përgjigje të udhëzimeve të reja të Facebook dhe në përputhje me nenet L.111,112 dhe 113 …

Këto bindje i kam për hir timin

«Shqiptar, sa mirë që po i mbështet gratë», lexoj. «Shqiptar, sa debulesë i ke femrat.» Hrm. Jam mirënjohës për këto bindje të mira rreth meje, por ndihem pak i keqkuptuar, ta them të drejtën. Ndoshta nuk kam qenë sa duhet …

Rreth dialektit të Elbasanit

Përbërja e përzjerë e popullësisë gjithashtu ka mundur të jetë njëri ndër faktorët që kanë kushtëzuar të përhapurit e tipit të pëgjithësuar të të folmes që është formuar në zonën dialektore gege të jugut dhe që ka pasur karakter të …

Pika 11 e Kongresit të Elbasanit

PIKA 11 E KONGRESIT ARSIMOR TË ELBASANIT:

Kongresi u rekomandon të gjithë pendëpërdorësve shqiptarë, që të përdorin, me sa të mundin, dialektin e Elbasanit, sepse ky asht dialekt që kuptohet në të gjitha anët e Shqipnisë dhe që sjell bashkim.

…

Pak fjalë për ë-në dhe j-në

Pyetje: Pse e mbajmë ë-në në fund të fjalës “këtë”?

Chashtja e ë-së në gjuhën shqipe asht shumë e ndërlikueme. Po e parafrazoj gjuhëtarin Eqrem Chabej, i cili për Kongresin 1972 pati thanë se nëse ky Kongres arrin me i

…

Letër e Namik Ressulit

Qe nji letër që Namik Ressuli ia dërgoi Tajar Zavalanit më 23 janar 1958 nga Torino. Faksimilja e origjinalit të shtypur me makinë shkrimi ndodhet më poshtë.

Kliko mbi pamje për me i pa në madhësi të plotë:

Origjinali në …

Letër e Edith Durhamit

Letër e Edith Durhamit dërgu Oakley Hillit me 22 gusht 1932[?]. Shfaqet për herë të parë. (Me lejen e z. Bejto Destani, Qendra për Studime Shqiptare, Londër.)

Kliko mbi pamje për me i pa në madhësi të plotë:

…

Unë si kalorës — I As a Knight

(English below)

Unë si kalorës

1.
Herё unё kalurova,
Herё kali kaluroi mbi mue,
Nё rrugё pёr nё Madrid,
Pёr nё Madrid, pёr nё Madrid,
Deri nё Madrid.

Nё njё kiosk, oh nё nji kiosk
Shitnin hamburgerё,
Shitnin hamburgerё,
Dhe …

Pa mejtë shiu

Qetësia e shkoqun prej zhumhurit të shiut përhapet, me nji kreshendo monotonie të hintë, nëpër rrugën që vështroj. Po flej i zgjuem, ndalë ndanë dritares, në të cilën pështetem si gjithkund. I kërkoj në mue ndijet që kam para kësaj …

Taksirati ynë

Unë fola para tri orëve. S’vonoi shum edhe kryetar i Prishtinës, Shpend Ahmeti, e tha të njejtën gja: PDK-ja mund ta paraqesë për kryekuvendar cilindo prej 120 deputetëve. Nuk asht e thanun që veç antari i asaj partie të zgjedhet …

Pushteti kushtetues i popullit

Simbas Gjykatës Kushtetuese, partia që ka fitue ma së shumti vota në zgjedhje e ka të drejtën me propozue kandidatin për kryetar të Kuvendit. Por kjo s’domethanë se kryekuvendari duhet të jetë prej radhëve të PDK-së. Aq ma pak nuk …

Standardet e dyfishta të një shoqërie

Kur një verior vret – se ia kanë vra babën krejt pa faj dhe dorasi i ka paguar miliona gjykatës së korruptuar për ta shpallë të pafajshëm – shoqëria jonë ngarend me shpallë: “gjakmarrje primitive nga veriorët e pagdhendur.”

Nana …

Gëzimologji…

Unë e di veten që kam rënë në dashuri
kur nis e sajoj fjalë krejt të reja, të pafolura më parë

gëzimologji pasionizim afshografi
epshifikim hypozjarmi pikëllonjë dashurnajë

të them gjëra si “ke trup aq të përqafueshëm”
apo “e dashur, …

Rrethi vicioz i korrupsionit

Në vitin 2011, Kostandin Xhuvani – i biri i Luiza Xhuvanit, deputetes rilindase – vrau një njeri dhe u dënua me vetëm dy vjet burg. Atëherë, avokati, gjykatësi, prokurori, që të tre ranë dakord njëzëri që faji ishte i viktimës. …

Kim puth Kanye – hë?

Nuk asht njisoj si me thanë “Unë e dua Njujorkun (ose New Yorkun)” edhe si me thanë “Unë e dua New York.” Në rastin e parë, unë po diftoj dashuninë teme për qytetin ose shtetin e Njujorkut. Në rastin e …

Rrugë nëpër botë që mbajnë emrin e Shkodrës

Qyteti i lashtë i Shkodrës jo rastësisht e gëzon atë emër të madh që ka. Nami vjen nga shekujt, që nga koha e Agronit e Teutës e deri te Rrethimi i famshëm i Shkodrës, kur qyteti u bëri ballë osmanëve …

Shqiptarizimi i Serbisë

Një koment interesant për artikullin e gazetës Politika të Beogradit, “Profesorë nga Tirana në Universitetin e Beogradit” (‘Profesori iz Tirane na Beogradskom univerzitetu’):

Албанизација Србије | 23/01/2008 16:57

Албанологија је од виталног значаја за Србију! Како је кренуло, Србија ће

…

Letra dashurie

LETRA DASHURIE 1 – qasja mobile

ej shum brre mpelqen qysh shkrun diqysh kisha dasht me taku a vjen ndojher nkosov ti ta ha zemrb se pot shkrj pre mobolit

LETRA DASHURIE 2 – qasja përmes fëmijëve

xshndetje jam jne …

Gjuha e kozmopolicëve

Gjuha shqipe e mediave të tugon. Nisën në Shqipni e tash e mësoi edhe Dardania nga i ashtuquejtuni “shtet amë” me thanë “ekzekutoi” në vend se “vrau” ose “mbyti.” (Iu lumtë. Sa ma pak të të marrin vesh katundarët, aq …

Shoku im i fillores

E pashë sot, e takova pas kaq vitesh, por nuk e fsheh se shpesh e kam kujtuar, si rrallë të tjerët. Gjithherë kisha një ndjenjë më tepër për të, pa ia treguar kurrë askujt. Sigurisht se s’kishte të bënte me …

Vdiqën për shkak të hajnisë

Si shoqni kemi tregue bashkëndjesinë tonë saherë që dikush prej nesh ka ba thirrje për ndihmë. Rast i tillë qe përpjekja me iu dalë krah pesë fëmijëve që mbetën rishtazi jetimë. Por detyrimi ynë nuk përfundon me aq. Ia vlen …

Hisja e Shqipnisë: 7,33%

Rastësisht e gjeta në Wikipedi kët vërtetim të vitit 1933 mbi nji huá që Perandoria Osmane e kish marrë nji çerekshekulli ma parë. Dokumenti radhit detyrimet e shteteve “trashigimtare,” përveç Turqisë. Ndër ato vende ishte edhe Shqipnia, e cila paguante …

Për Dasarën

Dasara shtatëmbëdhjetë vjeçe thotë se futbolli nuk është politikë.

Dasara harron se kur luajnë dy shtete vishen nga simbolet kombëtare, duke nisë nga flamuri, ngjyrat, veshjet etj. Dhe, kur futbolli i Dasarës është vetëm futboll, siç ndodh në të gjitha …

Shkarkimi i Plasarit, lajm i keq për Shqipërinë

aurel-plasari Në vitin 1925, Prof. Aleksandër Xhuvani botoi «Njohuritë e para të sintaksës shqipe», një kontribut i madh për gjuhësinë.

Për ta vlerësuar këtë studim nismëtar, i pari i kësaj natyre mbi gjuhën shqipe, kreu i shtetit shqiptar të asaj kohe, …

Bukuri nga Thethi

Ilir Seci ndan këto foto nga udhëtimi i tij në Theth dhe katunde tjera të trevës së Shalës.…

Kanceri i bukurisë

S’më pëlqejnë këto fushatat kundër kancerit të gjirit që e bëjnë gjithnjë ndërlidhjen obligative me “bukurinë”. Sikur i qasen pak si tepër objektifikimit të gruas. Thuase njeriu u dashka të shpëtohet shkaku i “bukurisë”.

E individët që s’i hasin modelet …

T’ia lëshojmë një sy një lajmi të mirë

Ky është lajm i mirë. Përfaqësuesi sërb në një nismë evropiane për Ballkanin i është drejtu znj. Atifete Jahjaga si kryetare e Republikës së Kosovës. Por t’ia lëshojmë një sy lajmit për një çështje tjetër.

Ky mund të mos jetë …

Shqipninë e bashkueme…

Shqipninë e bashkueme kemi me e ba. Për këte vendosim na vetë shqiptarët, sepse jemi zotën të trojeve tona. Nuk vendos as Beogradi, as Brukseli, e as Berlini, sado dashamirë e miqsorë qofshin ndaj nesh.

Të huajt s’kanë pse i …

Fishta: «Europë, ti kurva e motit»

Europe, aging whore, it’s you that
On your word and God have trampled.
Is it sign of all your culture
That you parcel out Albania
Just to rear the cubs of Russia?
Is this how you’ve paid them back now,

…

English Kosovar

Pas 15 vjetësh të pranisë ndërkombtare në Dardani, nuk asht heret ma me folë për dialektin kosovar t’anglishtes. Amerikanët kishim me i thanë “Kosovo English.” Se ç’gjuhë tjetër flasin vendasi e i huaji kur midis Prishtine bërtasin, “Hej, ju wanë …

Humor me Ballkanin: Macedonia vs. Albania

Një mik ma dërgoi një skeç për Ballkanin. Një maqedon në njërën anë të rrugës dhe një shqiptar matajnë kanë secili restorante me kuzhinën e vendit të vet. Dallimet nuk janë dhe aq të mëdha. Por mosdurimi ndaj njëri-tjetrit bën …

Kush ia kurdisi vëllait të kryeministrit?

Shkrun: Petar Lukovići

Aleksandar Vučići, kryeministri serb, dhe Edi Rama, kryeministri i Shqipnisë, do të duhej, si kolegë, të takohen më 22 tetor në Beograd; të dy kanë vëllazën, njëni me emnin Andrej, tjetri Olsi. Andreji tri javë ma parë …

Kur një francez ia fut kot

Franca i ka dhënë botës shum njerëz të mëdhenj. Dhe më i madhi prej tyre është populli francez. Kam pasë fatin me e njoftë vetë. Kur më 1999, lufta në Dardani mbërrijti kulmin dhe forcat sërbe na përzunë prej shtëpisë, …

Literatura antishkencore

Kjo thënie antishkencore e Vesel Latifit në librin “Kriminalistika” duhet të kriminalizohet, bashkë me autorin.

Shkencërisht është e dëshmuar, në një sërë studimesh afatgjata, e në mjedise të ndryshme kulturore, që gruaja është më e rrezikuar për dhunë fizike dhe …

Peticion Kryeministrit Rama

I nderuar z. Kryeministër:

Mos shkoni në Beograd. Shpëtoni veten tuaj dhe mbroni nderin e kombit, duke hequr dorë nga udhëtimi që keni paraparë për në Serbi. Njëherësh, ju bëjmë thirrje të shqyrtoni edhe marrëdhëniet diplomatike me shtetin serb.

Përçmimi, …

Gegnishtja apo dialekti i sharjeve

Ky lajm u botue të martën, më 14 tetor. Por nuk kam dashtë me e postue ma heret, meqë s’ish punë me e përmendë, ndërkohë që shteti dhe rrugaçët sërbë ushtrojshin dhunë mbi futbollistat tanë. Se gjindje të dhunshëm ka …

Mos e harro qat presje

Një prej gabimeve më ngjethëse (dhe më të pafalshme) është presja që gazetarët harrojnë me e qitë pas emrit të kryetares. Një lajm i rëndomtë në një portal shkruan “Presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga ka takuar ambasadorin . . . …

Zëvendëse apo zëdhënëse?

Aq e zonja është motra e Kim Xhongunit, e zëvendëson gjasshëm krejt partinë. Qe shqip çka po thonë portalet për diktatoreshën:

Kim Jong Yo deri më tani është paraqitur në mediat shtetërore si zëvendëse e Partisë së Punës, e cila

…

Shpallje: Shes shpirtin

Për rreth gjysmë dekade në kohën e autonomisë, qytetarët e Prishtinës e ndërtuan Pallatin e Rinisë. Për gati një dekadë e gjysmë në “liri,” atë veç sa s’e shembëm krejt. Unë po e qes shpirtin në shitje për ta ndreqë …

Feja e inxhinierit

Kur një inxhinier ndërtimtarie i dhënë pas xhepit të vet mbaron një urë duke e ditë mirëfilli se asaj s’do i shkojë muaji pa u rrëzuar, shoqëria gjasshëm do e ndëshkojë të pafytyrin. Keqbërësi s’mund e bindë asnjë mendje të …

Buk Çällenxh (Book Challenge)

Të gjith’ atyne që më kanë sfidue me i radhitë 10 librat ma të dashtun: ju rrittë ndera! Sfiduesit dhe të sfiduemit e mij i kam përmendë me emën në Facebook. Kurse këtu vetëm po i rendis – jo me …

Projekti për ndryshimin e Kushtetutës

[Ky projekt është pjesë e një kërkese qytetare për ndryshimin e Kushtetutës. Shih këtu.]

Ne sugjerojmë këto ndryshime:

I. Neni 64 të ndryshohet si vijon, duke u heqë pjesët e mesvijëzuara dhe duke u shtuar pjesët me germa të …

Kërkesë qytetare për ndryshimin e Kushtetutës

[Nënshkrimet e qytetarëve u grumbulluan nga 7 deri më 28 shtator 2014.]

Ne, qytetarë të Republikës së Kosovës, jemi të shqetësuar për demokracinë tonë. Për gati tre muaj pas zgjedhjeve të përgjithshme, përfaqësuesit tanë nuk kanë qenë në gjendje ta …

Obituar: Hazir Shala (1934–2014)

Veprimtari për bashkimin e trojeve shqiptare dhe njësimin e gjuhës shqipe ndërroi jetë të hënën [më 1 shtator 2014]. Hazir Shala ishte profesor në shkollën e mësuesisë më 1964, kur diktatura jugosllave e dënoi me 13 vjet burg si anëtar …

Pakti i Miqsisë Italo-Shqiptare (1926)

Italia dhe Shqipnia, në mënyrë që t’i trashin marrëdhaniet e tyne të ndërsjella të miqsisë dhe sigurisë lidhun me vendndodhjen gjeografike dhe t’i ndihmojnë forcimin të paqes, të shtymë nga dëshira me e ruejtë gjendjen e tanishme politike, ligjore dhe …

Pushteti i popullit

As Hitleri e as Mussolini s’u bënë diktatorë me shumicë votash. Ata thjesht udhëhiqnin secili partinë me më së shumti deputetë, dhe falë dredhive, frikësimit dhe ligjeve të dobëta, mbërritën majat e pushtetit. Që vendi ynë të mos e ndajë …

Hetuesi me kapele republike

Nji ish i përndjekur politik që jetonte jashtë Shqipërisë vjen me pushime në Tiranë edhe hyn në një nga ato lokalet luksoze të qendrës me pi diçka. Hyn në lokal, ulet në një tavolinë dhe sheh rreth e rrotull lokalit… …

Kompjuter apo komputor?

Dikush më pyeti “pse kompjuterin p’e qun komputor,” duke vu re kisha përdorë një fjalë të pazakontë për pajisjen që i shërben sot njeriun në gati çdo punë.

Përgjigja ime është e thjeshtë. Kam tri arsye:

Gjuha shqipe —

…

Kësaj i thonë kotele!

Qe shqip një fjalë që fëmijët duhet ta dinë patjetër: Shkarravitësja në foto s’është vetëm “mace e vogël.” Është KOTELE – domethënë:

Këlysh maceje; mace e dobët, që nuk është rritur mirë. [Për shembull:] Kotele e bardhë (e zezë). Polli

…

200 o më pak germa

Në shek. XXI, na vyejnë gjuhë e drejtshkrim kursimtar. Po pse? Ja ta zëmë, je në aeroport. S’e gjen dot valixhen. Në qoshkun digjital t’aviokompanisë ka vetëm një formular dhe ti ke 200 germa m’u anku. Si do shkruash?

Ec …

Obituar: Akademik Besim Bokshi (1932–2014)

Akademik Besim Bokshi (1930–2014) — Poet dhe gjuhtar shqiptar, Kryetar i Akademisë së Arteve dhe Shkencave të Kosovës, deputet në Kuvendin e Republikës. Kolegët dhe studentët e kujtojnë për burrë të mirë dhe studiues të thellë, që la gjurmë të …

Qepoji Musë detit

Musë, qepoj’ detit
‘daje m’dysh, me nji t’rame
çilma udhën t’dal matanë
‘daje Mustafë detin
prej Tivari n’Bari
çaje anpëranë

Qepoj’ fort, de t’tremet
ujtë peshë – përpjetë le t’shkojën
e pritm’ se qanej po vij
kerrit n’daç ti grahmi…

Analfabetizmi funksional dhe ndryshimi i standardit

Ç’është analfabetizmi funksional? Qe ç’thotë Wikipedia në anglisht:

Analfabetizëm funksional janë aftësi shkrimi e leximi që nuk mjaftojnë “me ia dalë mbanë në përditshmëri dhe nëpër detyra punësimesh që lypin aftësi leximi përtej nivelit themelor. Analfabetizmi funksional kontrastohet me analfabetizmin

…

Ekonomizimi i pjesores – mundësi për shqipen e përbashkët

Prestigji si parakusht e si pikësynim

Çdo shoqni vjen e shtresëzueme në hierarki. Gjuha, mjeti themelor i komunikimit shoqnor, vjen vetë e shtresëzueme krahas. Shtresëzimi shoqnor dhe shtresëzimi gjuhësor janë nji dhe e njejta gja, sepse kategorizimet sociale, raportet mes …

Shplo dhe zbulo

Në të folmen time amtare – dardanishte të veriut ose gegnishte veri-verilindore – thuhet: Nana e shploi (ia hoq mbulojën) djalin se bante nxehtë. Por, Kolombi e zbuloi (e nxuer në pah për herë të parë) Amerikën.

Me shplue …

Për faltoren e UP-së

Nji ndërtesë gogol n’oborrin e universitetit ma në fund mund t’u hyjë në punë studentëve që u ka zanë rrugën tash e njizet vjet. Pushtuesit e nisën asokohe për pakicën sunduese. Por sod, kisha e pakryeme pranë bibliotekës mund t’u …

Kanuni, arritja ma e naltë qytetnuese

Kanuni shqiptar paraqet arritjen ma të naltë qytetnuese të shqiptarëve si popull. Një Kanun të këtillë kanë hebrejtë, Mishnan, prej së cilës e kanë zhvillu gjithë kulturën e tyne që e kanë edhe sot. Derisa Mishna çmohet si arritje e …

Kritikë klasifikimit të foljeve në Gramatikën e Akademisë (AShASh)

Shumica e studiuesve të shqipes pajtohen se klasifikimi i foljeve shqipe në zgjedhime ka qenë dhe ka mbetë një nga problemet ma të mëdha të gramatikëhartuesve të shqipes. Këtë e thonë, ndër të tjerë, edhe Selman Riza, Fatmir Agalliu, Tomor …

Ç’gegë me qenë?

Rreth «Unë jam gegë» nga Mustafa Nano

Mustafë, je toska që shkon më së largu: jo thjesht vihesh me e zhbiru problemin që jetojmë, por edhe shpall se je gegë. Ky ekspozim publik kërkon më shum se mirënjohje. Don mbështetje …

Parathanie (e Dhiatës së pakëndueme)

Parathania, kjo e keqe e domosdoshme e shum librave, ka veç nji të mirë: e kapërcejmë, në ma të shpeshtat e herës, pa e lexue hiç. S’di që pos shkruesit të saj, autorit të librit që ajo po i paravihet, …

Rasti i mbramë për Obamën

Sulmet kundër ISIL-it janë nja “tri vjet shum vonë”: është shum vonë me i zhbë vuajtjet e popullit, por prapë me kohë për ta kufizu dëmin që është bë. Kryetari Obama duhet të përdorë mujshinë ushtarake për ta shpëtu njerzimin, …

Lugth, lukth, stomak: Nji trajtim bashkëkohor

Fillimisht, qe do gjetje nga dy botime fjalorësh të gjuhës shqipe të Akademisë së Shkencave në Tiranë, më 1980 dhe 2006. Fjalori i vitit 1980 gjendet edhe në formatin online. Konsultova megjithatë formatin elektronik, të shkarkuem prej gjuhashqipe.com. Këtu jepet …

Mendimtari osman për gjuhën shqipe

Qe shqip çfarë mendonte për gjuhën shqipe shkrimtari osman Namık Kemal, figurë qendrore e liberalizmit dhe nacionalizmit turk dhe nji nga autorët kryesorë të kushtetutës së parë osmane të 1876-ës. Në nji libër mbi reformat kulturore në Turqi, nji studiuese …

«jam i vdekun» nga Orhan Pamuk

Qe shqip nji copëz romani nga Orhan Pamuk. Benim Adım Kırmızı, që turqisht domethënë “Emnin e kam Kuq,” u botua për herë të parë më 1998. Në gjuhën tonë doli me titullin Unë jam e kuqja më 2006, vitin që …

Fashizmi gjuhsor

Fashistat e ruejnë pushtetin në të njejtën mënyrë gati kudo, tue u shpallë luftë gjuhëve e të folmeve të popullit n’emën të kinse njishmënisë kombtare. Kisha Greke e mallkoi gjuhën tonë dhe vrau pishtarë të germave shqipe. Simbas priftave helenë, …

Gjuhtar pa Ë

Me këto rregullat që kemi, është shum vështirë me ditë se ku duhet vu Ë e ku jo! Për shembull, “gjuhëtar” (nga ‘gjuhë’ + ‘tar’) shkruhet me Ë në mes, kurse “lojtar” (nga ‘lojë’ + ‘tar’) shkruhet pa Ë. Pse …

Ç’e duam partinë?

Pse vendi ynë të mos ketë zgjedhje jopartiake? Të paktën, t’i hedhim kokrrat jo për parti, por për kandidatë veçeveç. Le ta shkruajnë paratenduesit emrin e vet në fletëvotime dhe të shtojnë po deshën (në kllapa) nofka, slogane a emra …

Guzhinat e standartit

TIRANË, 8 maj 2014 — Nji shoqatë shqiptarësh nga Greqia na e zu’ syri tek i kërkonte kryeministrit me ia mbledhë betë gjuhëtares dhe deputetes Ledi Shamku-Shkreli, mbasi e partisë së tij kjo. Shembulli na tregon se grupe interesi që …

100 vjet nga Lufta e Parë Botërore

Lufta e Parë Botërore filloi 100 vjet më parë. Më 28 korrik 1914, Austro-Hungaria i shpalli luftë Sërbisë, pasi që Beogradi shkagoi të bashkëpunonte me i shtypë grupet militante që punonin për shkatrrimin e monarkisë dyshe.

Duke pritë t’i jepte …

Pse «sod» dhe «asht»?

“Pse ‘sod’ e jo ‘sot’? Pse ‘asht’ dhe nuk ‘është’?” Nëse ndonjëherë të ka shku mendja me më pyetë, nuk je vetëm. Më kanë pyetë shum vetë para teje. Dhe meqë përgjigjet e shkurta që i kam përsëritë sipas nevojës …

Pessoa, «Asht katër e natës»

Sahati që asht andej përmbrapa, në shpinë e braktisun, mbasi të tanë po flejnë, lëshon ngadaldalë tingullin e qartë të katërfishtë t’orës katër të natës. S’kam fjetë ende, as shpresoj me fjetë. Pa pasë gja me ma tërheqë vëmendjen që …

Bukuria e vajzës në folklorin shqiptar

«Kû e ká Petrarka – mbreti i vjerrshës së bukurís e të dashtnís – nji pershkrim të hijeshís së grues mâ të bukur se ky?», pyeste At Gjergj Fishta, ndërsa shkruante për madhështinë e folklorit shqiptar.

E un Tanushen vetë

…

Mos ma pi ujtë e Kelmênit

Mos pi tâmël se e kém’ për fmijë.
Mos pi shfepc, s’jé jahudí.
Mâ vênë t’kuqe si katalikt;
mâ vênë t’bardhë si munafikt!
Mos pi visk’ si I. Rugova –
zjermi t’pret, mos thuej st’kallxova.

Mos pi dhallë se â …

Vorri i ashikut

Ndër ma të bukurat e legjendave në shqip asht ajo e vorrit të ashikut. Vendngjarja, simbas historianëve, i përket nji fshati të Pezës. Në pak fjalë, historia asht kjo:

Nji i ri punonte hyzmeqar te nji fisnik. Ky, kur heton …

Shtatë ndryshime të domosdoshme

Për demokraci të mirëfilltë në Dardani, vyejnë ngutshëm shtatë ndryshime në Kushtetutë:

1. Zgjedhje me datë të paluajtshme — Zgjedhjet të mbahen të dielën e dytë të majit. Zgjedhjet për Kuvend të mbahen vetëm njiherë në çdo katër vjet. Zgjedhjet …

Istori e ϭkrimit ϭqip

Qe sipër një faksimile e fillimit të artikullit të Mit’hat Frashërit “Istori e shkrimit shqip.” Artikulli u botua më 1909 në faqen e parë të numrit të parë të revistës Diturija, të cilën e drejtonte po Mit’hati në Selanik. Teksti …

«Baladë çame» e Bilal Xhaferrit

I lindur në një fshat të Konispolit brenda kufijve të Shqipërisë, Bilal Xhaferri qe ndër shqiptarët e paktë të Çamërisë që nuk u dëbuan nga shtëpitë e tyre 70 vjet më parë. Por si mendimtar i lirë, poeti dhe shkrimtari …

Vit, vite, vjet

Qe shqip, një rregull e veçantë drejtshkrimi tregon se kur shkruhet “vit,” kur “vite,” kur “vjet.” Për shembull, duhet me shkru “15 vjet” sepse po flasim për sasi, ndërsa shkruhet “vite plot begati,” meqë tani po theksojmë cilsinë e atyre …

«Qeni» i Rrahman Dedajt

I njohur pos tjerash për simbolikën e bimëve dhe shtazëve, Rrahman Dedaj (1939–2005) është një ndër pishtarët e vjershërimit modern dhe mjeshtrit e prozës në Dardani. I lindur në trevën e Llapit, Dedaj studioi gjuhën shqipe e letërsinë në Prishtinë, …

Burrat rrinë nën hije

Autorin e këtyre vargjeve e quanin në të vërtetë Andon Çako. Se si Çakoja u bë Zako nuk e dimë me saktësi, por fajin mund ta ketë ndonjë alfabet i kohës. Si shumica e rilindasve shqiptarë, edhe Çajupi kaloi pjesën …

Trimi im bëhet i imë’

Përemri pronor “im” ose “i imi” tregon se diçka i takon atij që flet. “Ky është libri im,” thotë folësi dhe bën me gisht nga libri i tij.

Trajtën “im” e përdorim pranë emrit – menjëherë para ose pas (p.sh., …

«Si e krijoi Zojsi Dardaninë»

Abdullah Konushevci ishte poet dhe gjuhëtar. I lindur më 1958 në Prishtinë, studioi letërsinë në vendlindje dhe Zagreb. Punoi si gazetar për dy rreth dy dekada, fillimisht tu shkru për revistën Bota e Re dhe pastaj për të përditshmen Rilindja…

Ditëlindja e Madibës

Udhëheqësi revolucionar kundër Apartheidit dhe ish-kryetari i Afrikës së Jugut (1994-1999) lindi më 18 korrik 1918. Me profesion avokat, Nelson Mandela filloi veprimtarinë politike qysh në vitet ’50, duke u përfshi në lëvizjen jugafrikane për të drejtat e popullsisë zezake.…

TI dhe T’I…

Apostrofi zëvendëson Ë-në. Kështu që nga të+i kemi t’i. Nëse në të tashmen themi i them, në të ardhmen shkruajmë do t’i them (nga do të i them). Apostrofin e përdorim edhe në këtë pyetje: …

Erotika shqiptare para një shekulli

Qe shqip folklori erotik i fillimshekullit XX:

Kângë popullore.

E bukur qi nnritë si dielli
Kahë po shkon moj malit fiëlli,
Tuëj gzuë kodren, tuë gzuë shtegun
Ç’ po kërkon maletë vetun,
Kqyr si giaen t’ dashunin fjetun,
Xiria gjumin

…

Shum dhe shumë

Dikur shqiptarët e kanë thënë Ë-në në fund të ndajfoljes SHUM(Ë). Por tani Ë-ja nuk shqiptohet dhe do ishte më lehtë dhe më e arsyeshme mos me e shkru fare. Po ashtu, mund ta dallojmë ndajfoljen SHUM (shum punë, shum …

Për lirinë e Shqipërisë

Shqipnia nuk u çliru më 29 nandor 1944. Çlirimi i njimendtë filloi në dhjetor 1990, kur studentët u ngritën për «Shqipërinë si gjithë Europa», dhe vijon edhe sot.

Tue folë së voni për arsimin në Shqipni, Kryeministri Edi Rama …