http://dialogplus.ch/spo-me-vyjne-paret-tua-126898…
Autor: Getoar Mjeku
Pas referendumit: Erdoğani si Mbreti Aleksandër i Jugosllavisë
http://dialogplus.ch/pas-referendumit-erdogani-si-mbreti-aleksander-i-jugosllavise-124854…
Brekziti në gjykatë
Britania do ta mbajë mend gjatë biznesmenen Gina Miller. 51-vjeçarja me prejardhje nga Gajana u priu qytetarëve që i kërkunë një gjykate me shqyrtu ecurinë e Brekzitit. Dhe gjykata u përgjigj sot, duke i thënë qeverisë se nuk mund ta …
Dy kombëtare, një abetare
Kryeministri shqiptar Edi Rama u taku sot me «150 maturantët më të mirë të vendit», me të cilët foli për pranimin në universitet. Kurse mua më erdhi një porosi e çuditshme: «mfal a ka afat t2 ne filologjik Gj.shqipe? [sic]», …
Kufini në flamur
A i ndryshon simbolet shtetnore marrëveshja për kufinin me Malin e Zi?
Flamurin që e kam përdorë këtu e kam marrë prej Wikipedisë. Ai përputhet thujse plotsisht me versionin zyrtar në sajtin e kryeministrit, por i thekson ma …
Nana e teprimit
E kam thanë, dhe po e përsëris, na jemi nana e teprimit. I bartim do sende për së randi, pa nevojë. Reduntant, kishin me i thanë amerikanët.
Qe, për shembull, kodet postare në Dardani janë pesëshifrore, thue se kemi …
Po ndryshon shqipja standarde
E kemi thënë më parë se shqipja po ndryshon. Gjuha standarde do bëhet heret a vonë me paskajore: kemi me e shkru me lexu. Mes thjeshtimesh tjera, do shkurtohet edhe pjesorja: kemi shkruar do bëhet kemi shkru…
Ferma e gjâve — Kapitulli 1
nga George Orwell
Shih: «Liria e shtypit» (Parathanie)
Zotni Xhonsi, i fermës Manor, i kish ndry kotecat për at natë, por kish qëllu shum i pitë me u kujtu me i mshelë lesat. Tue e shkungullu dritën e zjermit të …
Letërsi afrikane: «Aventura e dykuptimtë»
Shkrimtari Cheikh Hamidou Kane u le më 1928 në Senegal — n’at kohë, koloni e Francës. Biri i nji familje myslimane, ai e nisi shkollimin në nji mejtep, ku e mësoi Kuranin dhe përgaditej me u ba hoxhë. Por s’u …
Kushtetuta osmane e 1876-s
Në shekullin XIX, Perandoria Osmane ish gati me dhanë shpirt. Shteti që dikur i tmerronte perëndimorët me fuqinë e tij kish mbetë tani mbrapa vendeve t’Evropës.
Kështu osmanët nisën nji varg reformash për ta modernizu dhe shpëtu perandorinë. Fillimisht, ata …
U kall e s’e ndreqëm që 16 vjet
Sod 16 vjet u kall Pallati i Rinisë, kur nji flakë që nisi në garazhin e shndërruem në depo mallnash e kaploi pjesën ma të madhe të kompleksit gjigand në qendër të Prishtinës.
Shumkush vajtoi që koloseu i kryeqytetit u …
Kur «i njëjti» kryn «vepër penale»
Ka diçka që nuk shkon me fjalët vepra penale dhe i njejti (ose i njëjti).
Së pari, ajo që quhet vepra penale mund të jetë veprim dhe mosveprim (e vret dikend edhe tue mos i dhanë bukë kur e …
Vdiq gjyqtari amerikan Antonin Scalia
Paska ndërru sod jetë gjyqtari Antonin Scalia, 79 vjeç, që ka shërby në Gjykatën e Naltë të Shteteve të Bashkueme për plot tri dekada. I ndjemi njihej për ndërpretimin konservator që i bante kushtetutës së Juesejit, tue ngulë kambë në …
Urimet e Harushës
Kët të hanë, më 8 shkurt 2016, i bjen Viti i Ri Kinez. Ta kremtojmë me vargjet e Mark Krasniqit:
…Harusha e unshme
n’telegram t’vet
bletën e vogël
e përshëndet:«Ditën e natën po e kaloj n’gjum
n’kët shpellë të
Krehtorja e qenve
Në Prishtinë paska nji «dog grooming salon». Sikur kjo dugajë të kish punu para lufte, do të kish qenë «салон за дотеривање пса».
Natyrisht, veç shqip nuk ka mbëhi me ia shkru titullin dugajës, sepse qentë e vendit sillen llaskuca …
Një libër për Nikolla Tesllën
Këtë javë doli nga shtypi libri Nikolla Teslla: Zbulues shkencor apo mjeshtër e konstruktor i mirë i inxhinierit Njazi Tafilaj. Një jetëshkrim i shkurtë për një nga figurat më të mëdha të shkencës, vepra flet për prejardhjene malësore, rininë e …
George Orwell, «Liria e shtypit»
Parathanie e Fermës së gjâve (Animal Farm, 1945)
Për kët libër u mendu së pari herë, sa i përket idesë qendrore, më 1937, por nuk u shkru deri kah fundi i 1943-tës. Rreth kohës kur ma në fund …
Projekt-kushtetutë për Dardaninë (10 dhjetor 2015)
Gegnishtja dhe gjuha e mahallës
Kur nji mik ma bani nji vërejtje dashamirëse se si me e shkru nji fjale gege, u përgjigjja pak a shum kështu: Mvaret prej dialektit. Dardanisht kish me u shkru ashtu siç po sugjeron ti!
Por ndërsa kujtova se e …
Nga «Zoti Kryetar» i Asturiasit
Lypësat renditeshin te kuzhinat e tregut, të humbun në hijen e Katedrales s’akullt, përgjat Sheshit t’Armëve, anës së rrugëve të gjana sa deti, në qytetin që po mbetej mbrapa filikall i vetëm.
Nata i bashkonte në të njejtën kohë që …
Si po ndryshon gjuha shqipe
Njerëzit natyrshëm përpiqen me bë ma shum punë me ma pak mund. Andaj dhe gjuha njerëzore shkon tue u bë ma e thjeshtë: kursen tingujt e fjalët, thjeshton rregullat, dhe arrin me mbijetu përballë sfidave të reja.
E pse mos …
Do rregulla të tipografisë
Qe do udhëzime të thjeshta që i duhen çdokujt që shkrun shqip në kompjuter ose pajisje tjetër elektronike:
1. Le hapësirë pas — por jo para — këtyre shenjave të pikësimit:
- pikës < . >
- presjes < , >
- pikëpresjes
Shqipnia, para dhe mbas 29 nandorit 1944
Emni i vendit: Shqipni ose Shqipëri → Shqipëri
Emni i shtetit/qeverisë: Mbretnija Shqiptare → Qeverija Demokratike e Shqipërisë (nga 1946: Republika Popullore e Shqipërisë)
Statusi: zyrtarisht shtet i pamvarun, asnjanës në Luftën e Dytë Botnore; praktikisht vetëqeverisës, nën Gjermaninë naziste …
Mehdi bej Frashëri, udhëheqësi liberal i Shqipërisë
Qe nji video e rrallë e kryetarit të shtetit shqiptar, Mehdi bej Frashërit, më 1944. Mehdiu ishte pinjoll i degës së Velibejllive të Frashërit dhe nji figurë tejet e respektueme në Shqipni.
Për shkak të veprimtarisë së tij për të …
Rrena brina s’ka
Përdali ynë i lajmeve ia shtrembon fjalët CNN-it veç sa me i ngashnjy vizitorët — dhe përmes parjeve me fitu pare.
Por qe për çka rren Koha.net, sajti i kompanisë ma të nderueme mediatike në Dardani: “Filloi Lufta e Tretë …
Gegnishtja, grue në havale
Gegnishtja, shaje e nàle,
bâ si grue n havale.
E ngrata, vyshkë e thá,
ká t drejta, qysh nuk ká?
Ká t drejtë me vênue,
kush pa e trazue:
safish pênin për t kepë;
sa trash brumin për petë;
me …
Projekt-kushtetutë për Dardaninë (17 tetor 2015)
Sot 17 vjet: Marrëveshja Holbrooke–Millosheviq
Ujdia e 13 tetorit pruni në Kosovë një mision vëzhguesish ndërkombëtarë, të cilët dëshmuan se Sërbia s’po hiqte dorë nga dhuna. Si rrjedhojë, Natoja nisi bombardimet kundër forcave sërbe në pranverë.
http://dialogplus.ch/sot-17-vjet-marreveshja-holbrooke-millosheviq-2-73793…
Projekt-kushtetutë për Dardaninë (13 tetor 2015)
http://plisi.org/pkd…
Ti, jo Ju…
Njiherë dikund e pata lexu nji thanie (të dikujt) për tri lloje njerzish që kur flasin për vete thonë na e jo unë. E dij se mbretnit dhe skizofrenët kan qenë dy prej kategorive. Të tretët kan mujtë me qenë …
As s’ta fusin, as s’të lanë m’iau futë
Shqiptarët e arsyeshëm po thonë se Kongresi i Drejtshkrimit ka gabu që s’e ka pranu paskajoren. Por as këta vetë nuk po e pranojnë. Qe, çoja një gazete një shkrim me paskajore, kqyre a po ta botojnë.
Në ta botofshin, …
Flm, sa fjalë e gjatë!
Faleminderit. Eu! 12 germa, 12 tinguj.
Nuk patëm çare pa e shkurtu këtë fjalë. Çereku i shkronjave mjaftoi. Dikush flm-në ua mveshi gjakovarëve, që po kursenin tastierën. Por tash kemi nisë me thënë edhe me gojë: fëlëmë.…
Shaje me shumicë, shaje
Nji faqe në Facebook kish postu:
F[**]kt: Vetëm 1 në 5 shqiptarë e di si i thonë shallit në numrin shumës! (S.I)
U kujtova njiherë se në ç’gjuhë thonë «dy shalla» këta katër të tjerët. E bájnë veç nga nji shall, …
Deklarata kushtetuese e RTK-së
Pak me vonesë, por pa(?) pendesë: e kqyra Ditarin që e ka dhanë RTK-ja më 7 shtator, në 25-vjetorin e Kushtetutës së Kaçanikut. Thashë mos po ndigjoj gja të re për at ngjarje historike.
Dhe njimend ndigjova: disa herë e …
Mos zajebnicës
Tue dhanë gisht për zajednicën, krenët e vendit pranuen vullnetarisht ate që pushtuesi s’ka mujtë me na e mponu as me dhunë dikur: pushtetin sipror të Sërbisë mbi Dardaninë.
Marrëveshja e mbrame ia dorzon sovranitetin nji pakice kombtare për me …
George Orwell, «Politika dhe anglishtja» (ese, 1946)
Shënim i përkthyesit
Kët ese po e përkthej piksëpari për ata që s’dijnë anglisht. Fundja, ata që dijnë anglisht mun e lexojnë vetë origjinalin, pa u tutë se po bijnë pre e huqeve të mia. Dikush kish me pyetë: Po …
Me martu dhe me u martu
Nji përdal yni i lajmeve shkruen: «Blero konfirmon: Do ta martoj Afronën».
Hajde de! Kujtova njiherë se Afrona qenka e bija ose e motra e Bleros, dhe tani ai si patriark i këtyneherit po i fton mësitat me e lypë …
Vllahisht, jo sërbisht
«Televizioni lokal shqiptar jep lajmet në gjuhën serbe», thotë nji mjet njoftimi nga Prishtina.
Çifti i atij që e ka shkru kët lajm më shtin me mendu nganjiherë se nandë dekada nën Sërbi nuk kan qenë të mjaftueshme. Të më …
Nji Ë mangu «n’Prishtinë»
Ë-ja nuk ndodhet rastësisht në shkrimin shqip. Shpesh po më bjen me lexu postime ku shkronjësi e ka zavendësu Ë-në me nji apostrof. Qe, p.sh., «hajde n’Prishtinë», ta bajnë prishtinasit.
Ndoshta edhe vij, por po i shoh tri të këqija …
70-vjetori i bombës atomike në Nagasaki
Më 7 dhjetor 1941, Japonia i sulmoi ishujt amerikanë të Havajit. Shtetet e Bashkueme, që deri atëherë kishin qëndrue asnjanëse, i shpallën luftë Japonisë. Gati katër vjet ma vonë, konflikti ma i përgjakshëm që kishte pa ndonjiherë njerzimi përfundoi me …
Veturës shqip i thonë kerr
Mjaft u ngridhuet! Ai prind që me ose pa vetëdije e mëson fëmijën se duhet me thanë veturë e jo kerr asht tue mbrumë nji krijesë të damshme për shoqninë. Sepse tue e shtrëngu me folë në nji mënyrë të …
Leku i vjetër, dinari jugosllav
Lekë të reja apo lekë të vjetra? Ligji duhet t’i detyrojë shqiptarët që të mos masin më me monedhën e ndryshkur.
Kanë kalu mbi 50 vjet prej se Shqipëria preu paren e re, që kishte një zero më pak, dhe …
Certifikatë, çertifikatë, qertifikatë
E paskan ndërpre shpërndamjen e vërtetimeve për veteranët e luftës. Përgjegjësit thonë se gabimisht e kan shkru «Çertifikatë» në vend se Certifikatë.
Me kqyrë holl, të dy mënyrat e dhunojnë shqipen e natyrshme. Me më pas pyetë mue, kisha …
Sudetici kundër ligjit të natyrës
Nuk po më çudit nji shkrolan si Cuck Sudetici çka po leh për shqiptarët, por po më çuditin shqiptarët shqiptarurrejtës që po ngarendin me e shpërnda shkrimin e tij. Mue më mjaftojnë dy gjana me e nda mendjen për te:…
Evropian apo evropjan?
EVROPJAN apo EUROPIAN? A po më kallxon kush? Ndërsa kambëngulim me shkru europian ose evropian — pra me -ian në fund — ne veç tregojmë se sa të padijshëm dhe tekanjakë kan qenë ata që i kan vendu rregullat e …
Shqipja, Shkup, e shpëton shtetin
Përleshjet e armatosura në Kumanovë na i japin do mësime të vyeshme për Maqedoninë. Qe të përmbledhura në tri pika:
1. Maqedonia ka të pazgjidhur çështjen shqiptare
Atje u vranë njerëz në emër të çështjes shqiptare. S’domethënë tash se grupi …
Projekt-kushtetutë për Dardaninë (18 prill 2015)
Projekt-kushtetutë për Dardaninë
Me këtë projekt, jam përpjekë me i sanu të metat e kushtetutës së 2008-ës, duke qartësu pushtetin e popullit si sovran, duke i zgjëru të drejtat e njeriut, dhe duke e përcaktu me përpikëri mënyrën …
Jumkanisht, kamkenisht, kamqenisht
Për me i kuptu drejt të folmet kryesore të shqipes, kish qenë mirë me i riemërtu dhe me i tubu të paktën përkohësisht si:
(1) dardanisht ose jumkanisht — meqë thuhet “jum kânë”
(2) shkodranisht ose kamkenisht — meqë thuhet …
Kuota zgjedhore, e keqe për gratë
Gjykata Kushtetuese e ka ndalu nji ndryshim të propozuem të kushtetutës së Kosovës, i cili kish me ua nda 40 përqind të posteve të ministrave e zavendësministrave njanës gjini. Ndër tjerash, gjyqtarët vlersuen se ndryshimi do t’i shkelte të …
Gratë dhe reforma zgjedhore
Në Dardani ka përmbi pesë vjet që folet për reformë zgjedhore. Partitë kan premtu disa herë se kan me kry kët punë. Por edhe sikur krenët e partive të baheshin burra dhe ta mbajshin fjalën, ç’ndikim do kish sistemi i …
Dembelat e Dyseldorfit
Ç’asht e vërteta, edhe gjermanët e kan përsosë artin e përtacisë! Në nji kangë folklorike allemane, grueja e lut burrin me nxjerrë do ujë prej bunari. Por burri dembel ia “dëshmon” se asht teorikisht e pamundshme.
Shqip titulli “Ein Loch …
Venecian, evropian
Enciklopedi–enciklopedia, Wikipedi–Wikipedia! Jo «Wikipedja». Por ti kishe me thanë: «Media» shkruhet me «i» e shqiptohet me «j». Qysh me dijtë na kur duhet i-ja e kur j-ja?
Epo, komunishtja nuk ka rregulla; ka vetëm teka e qefe. Germa «i» asht …
Shqipnija dhe Sërbija
Sami Frashëri vendin tonë e ka quejtë toskërisht Shqipërija. Gjergj Fishta e ka quejtë gegnisht Shqypnija. Pullat e para postare kan shkrue Shqipënija. Në gjuhën e njisueme zyrtare u ba pastaj Shqipnija.
Shqip ka shum emna …
Dita V
Nuk âsht njëlloj si me e dashtë gruan dhe si me i lypë gruṇë. As me i qitë çaj dhe me e bâ të qajë nuk janë njësoj. Parja në xhep e ujët në gjep nuk janë njësoj. Shtritë …
Projekt-kushtetutë për Dardaninë (9 shkurt 2015)
http://plisi.org/pkd…
Kushtetuta, kuku, ç’të tutka
Shkrimtari Veton Surroi këshillonte se Kushtetuta e Kosovës nuk asht roman qejfi që e lexojmë shtritë para gjumit a nën hijen e ndoj peme ngat përroni në ditë fundjave. Ai ka të drejtë. Kryeligji që kemi tani të ndjell veç …
S’un e kqyra ma shum
Sa fillova me kqyrë filmin Luftëtari i Math i Shqipërisë: Skënderbeu, të rimjeshtruem dhe ridubluem shqip. Pata ndigjue që jan tue punue në te. Dhe e pritsha m’e pa! Por s’mujta me e durue për ma shum se …
10 fjalë nga Wikilori
Qe 10 fjalë shqipe të përzgjedhura nga fjalori Wiktionary me shpjegim anglisht. Lista përfshin sleng, krahinarizma, barbarizma, fjalë të rralla, si dhe fjalë që përdoren gjërsisht në njërin vend shqiptar por jo dhe tjetrin.
1. haps
Etymology
Abbreviated from hapsane…
Jueseji: Emnat e shteteve dhe kryeqyteteve shqip (draft)
Emni i plotë i vendit: Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Shtetet e Bashkueme t’Amerikës
Sinonime: Amerika; SHBA (ShBA), Shëbëá/~të, Shëbëá/~ja; Shtetet e Bashkuara, Shtetet e Bashkueme; Juesej/~i
[Shteti/trualli: kryeqyteti, qendra ma e madhe]
Shtete të federueme
- Alabamë/~a: Montgomeri, Birmingem/~i
- Alaskë/~a:
Shtatzanë në klasë të tetë
Për pesë ditë shetitje, shtatë nxanëse mbeten shtatzanë. Jan ende në të tetën klasë.
Ky lajm erdh nga Sërpska e Bosnjës, por punët s’jan qaq ma mirë as në trojet shqiptare. Shoqnitë tona në t’ashtuquejtunin Ballkan Perëndimor nuk po tregojnë …
A ia vlen burgu për kët punë?
Do pjestarë të shoqnisë qytetnore paskan kërkue denime me burg për ata që lypin “favore seksuale” në punsim. Skajza që e kan përdorë asht fort e pavend, tue qenë se fjala “favor” domethanë diçka e mirë. Këta kan mendue si …
Taksirati ynë
Unë fola para tri orëve. S’vonoi shum edhe kryetar i Prishtinës, Shpend Ahmeti, e tha të njejtën gja: PDK-ja mund ta paraqesë për kryekuvendar cilindo prej 120 deputetëve. Nuk asht e thanun që veç antari i asaj partie të zgjedhet …
Pushteti kushtetues i popullit
Simbas Gjykatës Kushtetuese, partia që ka fitue ma së shumti vota në zgjedhje e ka të drejtën me propozue kandidatin për kryetar të Kuvendit. Por kjo s’domethanë se kryekuvendari duhet të jetë prej radhëve të PDK-së. Aq ma pak nuk …
Kim puth Kanye – hë?
Nuk asht njisoj si me thanë “Unë e dua Njujorkun (ose New Yorkun)” edhe si me thanë “Unë e dua New York.” Në rastin e parë, unë po diftoj dashuninë teme për qytetin ose shtetin e Njujorkut. Në rastin e …
Gjuha e kozmopolicëve
Gjuha shqipe e mediave të tugon. Nisën në Shqipni e tash e mësoi edhe Dardania nga i ashtuquejtuni “shtet amë” me thanë “ekzekutoi” në vend se “vrau” ose “mbyti.” (Iu lumtë. Sa ma pak të të marrin vesh katundarët, aq …
Vdiqën për shkak të hajnisë
Si shoqni kemi tregue bashkëndjesinë tonë saherë që dikush prej nesh ka ba thirrje për ndihmë. Rast i tillë qe përpjekja me iu dalë krah pesë fëmijëve që mbetën rishtazi jetimë. Por detyrimi ynë nuk përfundon me aq. Ia vlen …
Hisja e Shqipnisë: 7,33%
Rastësisht e gjeta në Wikipedi kët vërtetim të vitit 1933 mbi nji huá që Perandoria Osmane e kish marrë nji çerekshekulli ma parë. Dokumenti radhit detyrimet e shteteve “trashigimtare,” përveç Turqisë. Ndër ato vende ishte edhe Shqipnia, e cila paguante …
T’ia lëshojmë një sy një lajmi të mirë
Ky është lajm i mirë. Përfaqësuesi sërb në një nismë evropiane për Ballkanin i është drejtu znj. Atifete Jahjaga si kryetare e Republikës së Kosovës. Por t’ia lëshojmë një sy lajmit për një çështje tjetër.
Ky mund të mos jetë …
Shqipninë e bashkueme…
Shqipninë e bashkueme kemi me e ba. Për këte vendosim na vetë shqiptarët, sepse jemi zotën të trojeve tona. Nuk vendos as Beogradi, as Brukseli, e as Berlini, sado dashamirë e miqsorë qofshin ndaj nesh.
Të huajt s’kanë pse i …
English Kosovar
Pas 15 vjetësh të pranisë ndërkombtare në Dardani, nuk asht heret ma me folë për dialektin kosovar t’anglishtes. Amerikanët kishim me i thanë “Kosovo English.” Se ç’gjuhë tjetër flasin vendasi e i huaji kur midis Prishtine bërtasin, “Hej, ju wanë …
Kur një francez ia fut kot
Franca i ka dhënë botës shum njerëz të mëdhenj. Dhe më i madhi prej tyre është populli francez. Kam pasë fatin me e njoftë vetë. Kur më 1999, lufta në Dardani mbërrijti kulmin dhe forcat sërbe na përzunë prej shtëpisë, …
Peticion Kryeministrit Rama
I nderuar z. Kryeministër:
Mos shkoni në Beograd. Shpëtoni veten tuaj dhe mbroni nderin e kombit, duke hequr dorë nga udhëtimi që keni paraparë për në Serbi. Njëherësh, ju bëjmë thirrje të shqyrtoni edhe marrëdhëniet diplomatike me shtetin serb.
Përçmimi, …
Gegnishtja apo dialekti i sharjeve
Ky lajm u botue të martën, më 14 tetor. Por nuk kam dashtë me e postue ma heret, meqë s’ish punë me e përmendë, ndërkohë që shteti dhe rrugaçët sërbë ushtrojshin dhunë mbi futbollistat tanë. Se gjindje të dhunshëm ka …
Mos e harro qat presje
Një prej gabimeve më ngjethëse (dhe më të pafalshme) është presja që gazetarët harrojnë me e qitë pas emrit të kryetares. Një lajm i rëndomtë në një portal shkruan “Presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga ka takuar ambasadorin . . . …
Zëvendëse apo zëdhënëse?
Aq e zonja është motra e Kim Xhongunit, e zëvendëson gjasshëm krejt partinë. Qe shqip çka po thonë portalet për diktatoreshën:
…Kim Jong Yo deri më tani është paraqitur në mediat shtetërore si zëvendëse e Partisë së Punës, e cila
Shpallje: Shes shpirtin
Për rreth gjysmë dekade në kohën e autonomisë, qytetarët e Prishtinës e ndërtuan Pallatin e Rinisë. Për gati një dekadë e gjysmë në “liri,” atë veç sa s’e shembëm krejt. Unë po e qes shpirtin në shitje për ta ndreqë …
Feja e inxhinierit
Kur një inxhinier ndërtimtarie i dhënë pas xhepit të vet mbaron një urë duke e ditë mirëfilli se asaj s’do i shkojë muaji pa u rrëzuar, shoqëria gjasshëm do e ndëshkojë të pafytyrin. Keqbërësi s’mund e bindë asnjë mendje të …
Buk Çällenxh (Book Challenge)
Të gjith’ atyne që më kanë sfidue me i radhitë 10 librat ma të dashtun: ju rrittë ndera! Sfiduesit dhe të sfiduemit e mij i kam përmendë me emën në Facebook. Kurse këtu vetëm po i rendis – jo me …
Projekti për ndryshimin e Kushtetutës
[Ky projekt është pjesë e një kërkese qytetare për ndryshimin e Kushtetutës. Shih këtu.]
Ne sugjerojmë këto ndryshime:
I. Neni 64 të ndryshohet si vijon, duke u heqë pjesët e mesvijëzuara dhe duke u shtuar pjesët me germa të …
Kërkesë qytetare për ndryshimin e Kushtetutës
[Nënshkrimet e qytetarëve u grumbulluan nga 7 deri më 28 shtator 2014.]
Ne, qytetarë të Republikës së Kosovës, jemi të shqetësuar për demokracinë tonë. Për gati tre muaj pas zgjedhjeve të përgjithshme, përfaqësuesit tanë nuk kanë qenë në gjendje ta …
Obituar: Hazir Shala (1934–2014)
Veprimtari për bashkimin e trojeve shqiptare dhe njësimin e gjuhës shqipe ndërroi jetë të hënën [më 1 shtator 2014]. Hazir Shala ishte profesor në shkollën e mësuesisë më 1964, kur diktatura jugosllave e dënoi me 13 vjet burg si anëtar …
Pakti i Miqsisë Italo-Shqiptare (1926)
Italia dhe Shqipnia, në mënyrë që t’i trashin marrëdhaniet e tyne të ndërsjella të miqsisë dhe sigurisë lidhun me vendndodhjen gjeografike dhe t’i ndihmojnë forcimin të paqes, të shtymë nga dëshira me e ruejtë gjendjen e tanishme politike, ligjore dhe …
Pushteti i popullit
As Hitleri e as Mussolini s’u bënë diktatorë me shumicë votash. Ata thjesht udhëhiqnin secili partinë me më së shumti deputetë, dhe falë dredhive, frikësimit dhe ligjeve të dobëta, mbërritën majat e pushtetit. Që vendi ynë të mos e ndajë …
Kompjuter apo komputor?
Dikush më pyeti “pse kompjuterin p’e qun komputor,” duke vu re kisha përdorë një fjalë të pazakontë për pajisjen që i shërben sot njeriun në gati çdo punë.
Përgjigja ime është e thjeshtë. Kam tri arsye:
- Gjuha shqipe —
Kësaj i thonë kotele!
Qe shqip një fjalë që fëmijët duhet ta dinë patjetër: Shkarravitësja në foto s’është vetëm “mace e vogël.” Është KOTELE – domethënë:
…Këlysh maceje; mace e dobët, që nuk është rritur mirë. [Për shembull:] Kotele e bardhë (e zezë). Polli
200 o më pak germa
Në shek. XXI, na vyejnë gjuhë e drejtshkrim kursimtar. Po pse? Ja ta zëmë, je në aeroport. S’e gjen dot valixhen. Në qoshkun digjital t’aviokompanisë ka vetëm një formular dhe ti ke 200 germa m’u anku. Si do shkruash?
Ec …
Obituar: Akademik Besim Bokshi (1932–2014)
Akademik Besim Bokshi (1930–2014) — Poet dhe gjuhtar shqiptar, Kryetar i Akademisë së Arteve dhe Shkencave të Kosovës, deputet në Kuvendin e Republikës. Kolegët dhe studentët e kujtojnë për burrë të mirë dhe studiues të thellë, që la gjurmë të …
Qepoji Musë detit
Musë, qepoj’ detit
‘daje m’dysh, me nji t’rame
çilma udhën t’dal matanë
‘daje Mustafë detin
prej Tivari n’Bari
çaje anpëranë
Qepoj’ fort, de t’tremet
ujtë peshë – përpjetë le t’shkojën
e pritm’ se qanej po vij
kerrit n’daç ti grahmi…
Shplo dhe zbulo
Në të folmen time amtare – dardanishte të veriut ose gegnishte veri-verilindore – thuhet: Nana e shploi (ia hoq mbulojën) djalin se bante nxehtë. Por, Kolombi e zbuloi (e nxuer në pah për herë të parë) Amerikën.
Me shplue …
Për faltoren e UP-së
Nji ndërtesë gogol n’oborrin e universitetit ma në fund mund t’u hyjë në punë studentëve që u ka zanë rrugën tash e njizet vjet. Pushtuesit e nisën asokohe për pakicën sunduese. Por sod, kisha e pakryeme pranë bibliotekës mund t’u …
Rasti i mbramë për Obamën
Sulmet kundër ISIL-it janë nja “tri vjet shum vonë”: është shum vonë me i zhbë vuajtjet e popullit, por prapë me kohë për ta kufizu dëmin që është bë. Kryetari Obama duhet të përdorë mujshinë ushtarake për ta shpëtu njerzimin, …
Mendimtari osman për gjuhën shqipe
Qe shqip çfarë mendonte për gjuhën shqipe shkrimtari osman Namık Kemal, figurë qendrore e liberalizmit dhe nacionalizmit turk dhe nji nga autorët kryesorë të kushtetutës së parë osmane të 1876-ës. Në nji libër mbi reformat kulturore në Turqi, nji studiuese …
Fashizmi gjuhsor
Fashistat e ruejnë pushtetin në të njejtën mënyrë gati kudo, tue u shpallë luftë gjuhëve e të folmeve të popullit n’emën të kinse njishmënisë kombtare. Kisha Greke e mallkoi gjuhën tonë dhe vrau pishtarë të germave shqipe. Simbas priftave helenë, …
Gjuhtar pa Ë
Me këto rregullat që kemi, është shum vështirë me ditë se ku duhet vu Ë e ku jo! Për shembull, “gjuhëtar” (nga ‘gjuhë’ + ‘tar’) shkruhet me Ë në mes, kurse “lojtar” (nga ‘lojë’ + ‘tar’) shkruhet pa Ë. Pse …
Ç’e duam partinë?
Pse vendi ynë të mos ketë zgjedhje jopartiake? Të paktën, t’i hedhim kokrrat jo për parti, por për kandidatë veçeveç. Le ta shkruajnë paratenduesit emrin e vet në fletëvotime dhe të shtojnë po deshën (në kllapa) nofka, slogane a emra …
100 vjet nga Lufta e Parë Botërore
Lufta e Parë Botërore filloi 100 vjet më parë. Më 28 korrik 1914, Austro-Hungaria i shpalli luftë Sërbisë, pasi që Beogradi shkagoi të bashkëpunonte me i shtypë grupet militante që punonin për shkatrrimin e monarkisë dyshe.
Duke pritë t’i jepte …
Pse «sod» dhe «asht»?
“Pse ‘sod’ e jo ‘sot’? Pse ‘asht’ dhe nuk ‘është’?” Nëse ndonjëherë të ka shku mendja me më pyetë, nuk je vetëm. Më kanë pyetë shum vetë para teje. Dhe meqë përgjigjet e shkurta që i kam përsëritë sipas nevojës …
Bukuria e vajzës në folklorin shqiptar
«Kû e ká Petrarka – mbreti i vjerrshës së bukurís e të dashtnís – nji pershkrim të hijeshís së grues mâ të bukur se ky?», pyeste At Gjergj Fishta, ndërsa shkruante për madhështinë e folklorit shqiptar.
…E un Tanushen vetë
Mos ma pi ujtë e Kelmênit
Mos pi tâmël se e kém’ për fmijë.
Mos pi shfepc, s’jé jahudí.
Mâ vênë t’kuqe si katalikt;
mâ vênë t’bardhë si munafikt!
Mos pi visk’ si I. Rugova –
zjermi t’pret, mos thuej st’kallxova.
Mos pi dhallë se â …