Ecshe rrugës si sorkadhe
me nxitim qandej kah Qafa
e qafa jote hije bante
gjithandej kah qitshe hapa
Mbi Kurriz seç më mahniti
beli yt nyjë n’sahat zalli
tue e kthy kryet kah shpina jote
Ora n’urë krahët i ndali…
Udhëheqësi sërb kërcënon me shkëputje nga Bosnja, përmend luftën dhe Kosovën
Kreu i presidencës së Bosnjë-Hercegovinës paralajmëron se shteti i tij mund të copëtohet nëse Kosova anëtarësohet në Kombet e Bashkuara, njoftojnë mediet sërbe.
Millorad Dodiku, i cili në kryesi përfaqëson komunitetin sërb, ka thënë se Republika Sërbe e Bosnjës do …
Harta e Kosovës së copëtuar :(
Nacionalistët sërbë kanë propozu ndarjen e vendit tonë qysh në fillimvitet 1990.
…
50 vjet Kosovë, pa Metohi
Më 24 fror 1969, deputetët në Prishtinë miratunë Ligjën kushtetuese, e cila i dha fund zyrtarisht emërtimin kundravers Kosovë-Metohi.
Krahina e atëhershme e Jugosllavisë do të quhej vetëm Kosovë, tue flakë tej binomin kolonial që qe vendosë mbas rianeksimit më …
Noel Malcolm kundër ndarjes së Kosovës
Noel Malcolm, «Independence For Kosovo» [Pavarësi për Kosovën], New York Times, 1999-06-09.
Në qoftë lufta vazhdim i politikës në një mënyrë tjetër, vlen me e njohë politikën dhe me dijtë në ka kuptim. Debati rreth Kosovës deri …
Sipas rendit dhe sipas Kosovës
Sipas edukatës arsimtari do të duhej me i eduku fëmijët – në Kosovë i dhunon.
Sipas ligjit polici duhet me i mbrojtë fëmijët – në Kosovë i ridhunon.
Sipas betimit të Hipokratit mjeku do të duhej me i shëru pacientët …
Haki Pijani
Emrin e kishte Haki, ndërsa i gjithë qyteti e thërriste Haki Pijani. Kudo që ecte, ecte me birrë në dorë. Kudo që rrinte, i rrinte një birrë përballë.
Kur ulej, zakonisht para hyrjes së banesës, gjithnjë e vendoste birrën në …
«E drejta kushtetuese» nga Enver Hasani (PDF)
Ish-kryegjyqtari i Kosovës ka botuar një libër të plotë kritike ndaj një teksti mësimor të së drejtës kushtetuese.
Prof. Enver Hasani, pedagog në Fakultetin Juridik të Universitetit të Prishtinës, shpjegon arsyen për librin e tij, titulluar E drejta kushtetuese: Studim …
Kryeministri serb shqiptarit: Jam ushtari yt
Kreu i qeverisë jugosllave në mërgim i shkruante më 1958 një intelektuali shqiptar që u printe përpjekjeve për ta përmbysur komunizmin në Evropë. Serbi Milan Stojadinović, që kishte shërbyer si kryeministër i Jugosllavisë në vitet 1935–1939, i drejtohej profesor …
Presidenti Rugova, evropiani i parë i rajonit
23 janar 2006, Prishtinë — Në këtë para-Evropë të përgjakur, jeta ishte metafizikë. Të ofronte dy zgjedhje: ose ta mundje armikun ose të zaptoheshe e sundoheshe nga ai. Rrugë e mesme nuk shihej. Ibrahim Rugova si intelektual hyri në politikë, …
Titullin le t’ia vë redaksia
Nëntitull: Tri vjersha të janara (medemek, të shkrume në janar)
1. Titullin le t’ia vë[rë] redaksia
Veç botomna kët shkrim
ju lutem, aman
Edhe mos qoftë i përbijshëm
jepni dritë, ju baj rixha
Në daçi, shtonie bashkautor (të dytë)
punëtorin …
Letër Serbisë
E dashur Serbi,
Çfarë i bëre Ukshin Hotit?
Në ç’vend prehet ai? Ç’i bëre trupit të tij?
A të kujtohen sytë e tij prej filozofi të lashtë dhe hunda e tij shkabë?
Ç’të tha ty në çastet derisa po vdiste?…
Ç’bënin në burg këta heronj evropianë
Për Václav Havelin substitut i lirisë në burg ishte shkrimi i letrave gruas, apo kulti i të bërit çaj. Për Adem Demaçin ishte këndimi vetmevete dhe leximi i gazetave me «dritare çelë».
Liria është vetë qenia njerëzore. Edhe njeriu që …
Qe një vjershë palestineze
Mahmoud Darwish (1941–2008), poet palestinez
Tash, teksa po zgjohesh
Tash, teksa po zgjohesh, kujto vallëzimin e fundit të mjellmës.
A vallëzove me engjujt e vegjël derisa ëndërroje?
Po flutura, a të përndezi
gjersa digjej me dritën e përjetshme të trëndafilit?…
Lapsi i djegur
Mbi gjethet e vjeshtës
shkelte
përbindëshin
e zemrës që e rrëmbente me mendime.…
Vjershë për veten
Pse duhet gjithmonë
me shkru për dashni?
Për dikend tjetër?
Për ty?…
Fjalorth për borën
borë/a
boricë/a — borë e hollë që shoqërohet me erë shumë të ftohtë.
borimë/a — borë e imët e përzier me shi.
bornajë/a — borë e madhe që ka mbuluar një vend
bufnjak/u — borë e imët dhe e butë …
Kthimet sërbe
Ky artikull asht shkru në nandor 1999 dhe asht botu me 7 dhjetor si editorial në numrin revistën D.M.Th. të cilën e përgatiste dhe e botonte miku im, Skënder Miftari, në Nju-Jork. Po e lexoj dhe po habitem! Athu a …
Loçkë
Kjo asht poema e mbramë që shkruj për ty,
copëndjenja e fundit që e qes në letër…
Shtatë dromca nga mjeshtrit e penës
Qe, përkthyer shqip, ca poezi e tekste të autorëve të mëdhenj nga kohë e vende të ndryshme të botës. Nisim me vjershën «I paepur», që më së shumti e donte Nelson Mandela, vijojmë me poetë si Blake, Angelou e Rumi, …
Mirëmjes
Nisa ditën si njâ ma mirë
me bukë nore e nji tas hirrë
nji copë djathë sjellë prej Postribe
nji qepë të re e dy ve bibe
Puna e mbarë më shkoftë si bletës
pa u ngushtue i urova vetes…
Si më përjashtuan nga Partia
Kaluan vite prej se kish rënë komunizmi. Të rinjtë që kishin ikur nga Shqipëria tashmë kishin rregulluar letrat. Dhe ca kishin kursyer aq para dhe kishin mbledhur aq mall sa të ktheheshin në shtëpitë e tyre, të paktën për të …
Happy Black Friday
Vjershatirë për të premten e zezë…
Kongresi i ndytë i shqiptarëve
Lodër më të turpshme se ky Kongres nuk mund të lozin xhonturqit në kurrizin e shqiptarëve. Kongresi u quajt shqiptar vetëm që të gënjehet bota.
Citati më lart për Kongresin është prej gazetës Dielli nga federata Vatra e Amerikës. Veçse …
Ku asht shpia?
Sa herë kthehem e lypi shpinë
kurrë s’e di ku asht,
a asht lokali i mahallës ku m’presin shokët?
marketi ku shitësi më pyt gjithmonë, «edhe sa vjet p’e kryn mo atë shkollë?»
banesa e nanës n’ballkon të cilës kam …
Futbolli i kombëtareve
Çka asht puna e Ligës së Kombeve? Po e shoh që edhe shum ithtarë të futbollit s’po e marrin vesh. Qe. Ekipet kombëtare ose përfaqësuese evropiane lujnë ndeshje për këto gara:
(1) Kupa e Botës
(2) Kampionati Evropian
(3) …
Tri dëshirat e mia
Andërroj se nji ditë kam me e gjetë llambën e Alladinit, me e shpëtu xhindin e ngujuem mbrenda, dhe me e lutë të m’i plotësojë tri dëshira. I kam mendu cilat me ia lypë ngaherë. Dy të parat i kam …
Delet, muzika, racizmi
Kosova e ka shti kangën popullore «Dy dele, 300 pare» në libra të klasës së parë. Dhe kosovarët nuk po mujnë me e kapërdi këte.
Por nuk na dëftoi kush pa u nxehë e pa sha pse nxanësat nuk ban …
Malokët e Manhattanit
Kisha lanë takim te dentisti në Manhattan, aty afër ku punoj, me shkue gjatë pushimit që mos me humbë kohën — nji udhë e dy punë, si i thonë fjalës.
Mbasi kreva punë, prita ashensorin në katin e 27, ku …
Fjalët që gjyshja kurrë s’i tha
Une nuk kam emën. Ma kan ngjitë nja sa me m’thirrë e me m’urdhnue, ama emën temin nuk m’lanë kurrë me ba. Historia jeme asht e trishtë, asht e dhimbshme: zor që don kush me ngue, zor që don kush …
«Atdheu» i Fatos Arapit
Atdheu është dhimbje, është dhimbje.
Një prill i pikëlluar në shpirt.
Atdheu është kryqi, është kryqi.
E mban – dhe të mban ty — në shpirt.
Atdheu është toka e premtuar.
Ti shkel si një zot dhe s’e ke ndën …
«Iku sysh», vjersha e vdekjes
«Gone From My Sight» mendohet të jetë shkru nga pastori amerikan Luther F. Beecher (1813–1903), ndonëse shpesh i mvishet shkrimtarit, veprimtarit, e diplomatit Henry van Dyke Jr. (1852–1933). Recitohet në varrime e tubime përkujtimore.
Rri pa lëvizur në bregdet.
Anija …
Marrëveshja e EULEX-it është punë e kryer
Presidenti i Kosovës ka kërkuar Gjykatës Kushtetuese ta këshillojë nëse letrat e këmbyera sivjet me BE-në për vijimin e mandatit të EULEX-it duhet të ratifikohen në Kuvend (KO 131/18). Kërkesa duhet refuzuar, sepse nuk paraqet çështje kushtetuese sqarimi i së …
Ti që po e nis fakultetin
Po fillon viti i ri akademik, e Prishtina mbushet me studenta, të rij e të reja që vijnë me i ba andrrat e tyne realitet.
Ndoshta nja prej periudhave ma të mira të jetës asht koha e studimeve — ani …
Kur Haveli fliste për Kosovën
«Atje nuk ka shoqëri civile, partitë politike janë të fragmentuara dhe të paafta që të pajtohen për parimet themelore», thoshte ish-kryetari Václav Havel, që i priu rrëzimit të diktaturës në Çekosllovaki. Ai ka qenë përkrahës i …
Kthimi i babait të neoshqiptarizmës
Mbi tregtizën e shitësit ambulant të librave në rrugën Nëna Terezë ma kap syri librin e babait të neoshqiptarizmës, Branko Merxhani, Vepra.
Botuesi i Plejadit nga Tirana, Ndriçim Kulla, na kënaq edhe një herë me një autor gjysmë të …
Ditëlindje apo datëlindje?
Rëndom urojmë «Gëzuar ditëlindjen» ose «Urime [për] ditëlindjen». Por ndodh ndonji purist të na ngatërrojë me datëlindjen. E ka gabim, jo veç pse e kundërshton përdorimin e mirëvendosun, por edhe pse ia huq kuptimin fjalës. Qe ku dallojnë këto dyja …
Pushtimi i Pragës
Sot 50 vjet, më 21 gusht 1968, sovjetikët invaduan Çekosllovakinë. Një ditë më parë dy aeroplanë sovjetikë aterruan papritmas në aeroportin e Pragës, me arsyetimin se kanë probleme teknike dhe po presin ndihmën të arrijë nga Bashkimi Sovjetik. Nga këta …
Krejt rrafsh
Prishtina âsht gropa-gropa. Por krejt rrafsh ta bâjshin. Ti fol çka të dush, ata veç «po, po» dijshin. Pleqt, plakat, burrat, gratë, katundarët, qytetarët, zibidijtë, funksionerat…
Nejse, jo bash krejt! Ka pasë përjashtime. Na shoqnia e ngushtë, si të rij …
«Nëse…» e Rudyard Kiplingut
Rudyard Kipling (1865–1936) qe poet e shkrimtar anglez lindë e rritë në Indi. Fitoi çmimin Nobel për Letërsi më 1907. Qe shqip vjersha e famshme e tij, «If—»:
Nëse mund të rrish i qetë kur të gjithë rreth teje
Kanë …
7 fjalë, prej kah kanë ardhë
shqip
Edhe pse tradicionalisht janë afru njana me tjetrën, fjalët shqip/shqiptar (për gjuhën dhe popullit) dhe shqipe (shpendi, shqiponja) nuk kanë lidhje.
Në shkrim, gjuha shqipe osht përmendë për herë të parë në vitin 1284 si lingua albanesca në gjuhën …
Kanuni i Skanderbegut: Ligjet i bën populli
Kur është fjala te ligjet e reja kanunore, legaliteti dhe legjitimiteti i tyre, Kanuni sanksionon të drejtën dhe fuqinë e bërjes së ligjeve të reja kanunore, kur parasheh që ligje të reja kanunore ka të drejtë e fuqi me ba …
Rexhë mërgimtari
Njimê e ki s’ke ni për Rexhën a? S’po rrin me mu. Se unë e përmeni shpesh. Bile edhe rrij me tô shpesh. E me pas nêjtë ti me mu, ô m’short e kishe ngjoftë edhe atâ… Po de! Se …
Rrëfimet e një mësuesi
Kalova kah shkolla e serbëve. Mu para hyrjes kryesore kishte ardhur një kamion me dru. Ata e shkarkuan shpejt dhe e çuan prapa godinës në një depo të vogël që ishte ngjitur me shkollën e serbëve. Tymi ngjitej lart në …
Burgu me pesë yje
Inagurimi i burgut me pesë yje në Reç të Malsisë së Madhe ma kujtoi nji ndodhi të vërtetë që na e ka diftue nji mik shkodran mbas vitit 1992.
Në nji rast qilloi që ishim tue pi kafe me nji …
Kur komunizmi e kerret båjnë kërdi në kafiqa
Ditë për hallve, edhe pse s’åsht natë e madhe. Javën që shkoi, hina në nji kafiq të Prishtinës, edhe u mendova gjonegat a me u ulë në qoshin në të majtë a në të djathtë të verandës. Krejt ken njisoj, …
Nji vjershë du…
Nji vjershë du me ta qëndisë
| për m’i ndreqë puntë me ty
| por s’po dij as qysh m’ia nisë
| e le ma qysh m’e kry •
Se kur shkrun a thu najsen
| duhet me kallxu
| …
Emrat e vendeve të botës
Kjo listë është draft i një projekti më gjithëpërfshirës që trajton shkrimin e emrave të vendeve në gjuhën shqipe, pa marrë parasysh dialektin a traditën letrare. Lista cek emrat e vendeve sovrane, përfshi shtetet anëtare të Kombeve të Bashkuara, dhe …
Obituar: Adem Demaçi (1936–2018)
Ka vdekë Adem Demaçi, shkrimtari dhe revolucionari shqiptar i Kosovës që kaloi 28 vjet burg si i burgosur i ndërgjegjes. Demaçi e ka kundërshtu regjimin komunist jugosllav dhe ka besu në të drejtën e Kosovës për vetëvendosje.
Demaçi u burgos …
Thonjëzat shqip
Sa kam kërku, nuk kam gjetë nji doracak për gjuhën shqipe që udhzon me përpikni ç’lloj thojzash me përdorë dhe ku e si. Përndryshe, thonjëzat apo thojzat – për aq sa kam vërejtë – i kemi përdorë simbas traditave dhe …
Përkrah si nejtë, Procrastinate
Kur të zen nji gjumë mbasdite
kotesh në karrikë si plak
e sakaq, ndërkaq, qëkaq
të bjen ndërmend, nëpër rradakë
që të kanë mbetë sende pa bå
që të kanë ngelë punë pa kry
që të kanë ngecë çashtje pa …
10 hapa për të zvogëluar dhunën e burrave kundër grave
1. Të ashpërsohen sanksionet ligjore për vepra individuale të dhunës së burrave kundër grave. Të hiqet neutraliteti i rrejshëm i tekstit ligjor dhe të ceket qartë se dhuna e burrave kundër grave do të sanksionohet më ashpër.
2. Të vendoset …
Vjershë, shiir e poezi
Lujna, kcejna, e vallzojna
lajna, fshijna, e pastrojna
furça, çetka, e brusha n’dorë
sevdá, dashní, lubav, amor
Në dyqan, dugajë, shitore
plot klientë, konsumatore
myshterij e blersa vet
m’iu shërby, m’iu bâ hyzmet
Qaq knaqsí, ma fort lezet
zoti gazdë …
Cenimi i flamurit dhe liria e shprehjes
Cenim i flamurit quhen, për shembull, djegia, ndryshimi fizik, apo valvitja e flamurit kokëposhtë. Në shumë vende demokratike të botës nuk ka ligje që ndalojnë cenimin e simboleve të shtetit. Liria e shprehjes së qytetarit çmohet se është më e …
Projekt-kushtetutë për Kosovën
(Përditësu më 20 gusht 2019) Kjo është përpjekje me hartu një kushtetutë moderne shkurt e shqip1 — në gjuhë të thjeshtë e të thukët:
Projekti ka zanafillën në një draft më të gjerë …
Të drejtat e njeriut nëpër botë: Përmbledhje lajmesh
Tue shfletu lajmet për të drejtat e njeriut nëpër rruzull, m’u duk sikur ky muej ka çelë me ngjarje jashtëzakonisht të mëdha. Do janë lajme të mira, do të këqija, e do thjesht interesant me i përmendë.
1. Policia e …
Enveri i Shqipnisë dhe Enveri i Kosovës: Dualizmi i historisë dhe mitit
«Jemi tue folë për dy Enver Hoxha. […] Një asht Enver Hoxha i Shqipnisë dhe një tjetër asht Enver Hoxha i Kosovës», shkrun Agim Morina, në përpjekje me shpjegu adhurimin e dikurshëm të kosovarëve për diktatorin shqiptar.
Dallimi mes …
Kur Prizreni e mohon kombin shqiptar
Sot asht 10 qershori: bahen 140 vjet prej tubimit të parë të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Komuna po organizon manifestime për me kujtu kët ditë. Por posterin e manifestimeve e ka goditë keq. Posteri thotë: «140-vjetori i lindjes së kombit».…
Obituar: Fadil Vokrri (1960–2018)
Enver Hoxha i Kosovës
Në vitet ’90 më ra me ndejtë pak ma gjatë në Tiranë. Dhe pyetja që filloi me m’u ba bezdisëse nga shumë njerëz ishte se pse na «kosovarët» e donim Enver Hoxhën. Kjo më bani me mendu. Dhe një ditë …
Skenderbeu luftoi kundër perandorisë që s’e lejoi Kuranin shqip
Prijësi arbënor Gjergj Kastrioti luftoi kundër perandorisë që nuk lejoi me shtypë asnji libër në gjuhën shqipe, madje as Kuranin. Shqiptarët, e veçmas besimtarët myslimanë, duhet ta dijnë këte. Qe do fjalë për Skenderbeun, Perandorinë Osmane, shqiptarët e turqit, dhe …
A është e tepërt shkronja NJ?
Më pyetën, dhe më lutën me u përgjigjë publikisht, se a asht e tepërt germa nj.
Asht e s’asht! Ma mirë na bjen me i kuptu së pari problemet praktike rreth kësaj germe, dhe me kqyrë me i zgjidhë …
dhe/ose? Mos!
Mos e përdor shëmtinë dhe/ose. Lidhëzat dhe e ose me thyesë në mes. Mos. Është e panatyrshme. Edhe veç duket keq dhe krijon huti.
Paramendoje një shpallje për punë që thotë: “Kërkohet njohja e gjuhës shqipe dhe/ose gjuhës serbe.” …
Agoni i pilarës
(tregim i shkurtë)
Zoja Antonetë, myshterikja jeme e rregullt – veç e jemja ka qenë – më doket sa pat dalë në pension. Por ka qenë damë. I thojshin cërnagorkë, ndonëse ish kroate e Tivarit… a ndoshta edhe shqiptarkë, çka …
A me livdu kapitalizmin?
Kapitalizmi nuk përmendet kurrkund në kushtetutën amerikane. As ekonomia e tregut. Gjykata Supreme e ShBA-së i shqyrton krejt sipërfaqsisht çashtjet e rregullimit ekonomik, se Jueseji ligjnisht nuk asht shtet kapitalist. Por Gjykata i kqyr me standardin ma të rreptë, për …
Ndërtesën e Radios t’ia falim UP-së
Studentat e Universitetit të Prishtinës ishin tue i mbajtë zgjedhjet këto ditë. Unë s’kam pse u përzihem në çashtjet e tyne. Por do t’isha i lumtun me i pa tue u marrë me nji problem thelbsor: hapsinën që u mungon …
Shkruj shkurt e shqip
Një profesor i gjuhës u anku këto ditë për shqipen e institucioneve tona, dhe u sugjeroi me angazhu lektorë për me përmirësu hartimin e ligjeve. Madje tha se problemi kryesor është te kuptimi, jo te drejtshkrimi.
Në një shoqëri të …
7 Marsi, ditë e madhe për Evropën
Sot është 7 Marsi — një ditë historike që duhet ta shënojnë të gjitha kombet e Evropës së Vjetër.
Shqiptarët e kremtojnë Ditën e Mësuesit. U tregojnë fëmijëve se më 7 mars 1887 u hap Mësonjëtorja e Korçës. Por edhe …
Dita e gjuhës amtare
Gëzuar ditën e gjuhës amtare! Sigurisht me gjuhë amtare kuptojmë atë varietet që kemi nxënë të parin, arketipin tonë gjuhësor. Imi është e folmja e butë e Tiranës, nxënë si gjuhë amtare prej moma Fetit, të cilën dua ta kujtoj …
12 pyetje prijësit të kombit
Shqiponja në flamur ka 12 krahë në njanën anë. Unë po i baj 12 pyetje për «presidentin mbarëkombëtar» që e propozoi kryeministri shqiptar Edi Rama:
1. Pse ke me pasë titullin president e jo ma shqip kryetar a prijatar? Dhe …
Për dekadën e dytë të shtetit
Tash që u kry festa, mos të harrojmë:
1. Kur asht shpallë pamvarsia më 2008, RTK-ja s’ka pasë kamera HD. Më 2018, vijon me tejçu video në përmasa të paraluftës. Këto ditë lejoi që kanali 2 në gjuhën sërbe mos …
Në nji foto të vjetër
Unë e Bendida, n’lule të rinisë
me gishta përpjetë, n’kërkim të lirisë
pak nër blic t’shkrepun
prej dostit syretxhí
pak nën dritë të Hanës
që rrezojke përmí
por shum të pakalitun
në shtigje t’gjuetisë
n’nji rrugë t’lagjes Dardania
n’Prishtinë …
Shota e Bahrija
(përshtatje e kangës amerikane bluz «Betty an’ Dupree» e messhek. XX)
Mlidhnu rrotull shokë,
t’ju kallxoj për Bacin Bahri
Mlidhnu rrotull shokë,
t’ju kallxoj për Bacin Bahri
Edhe dashnoren e tijna,
në vjetin 1901
Shotë emnin e kish,
nji peslirsh …
Tekst kange: «Ti je moj dardane»
Moj e vogël në lendinë: Dije, moj tarnanane
(kangë shkodrane, me përshtatje të vogël)
…Moj e vogël, dushe, moj në lendinë
hajde moj, në lendinë
Bishtalecat, vashe, moj lshu mbi shpinë
hajde sa bukur të rrijnëTi je moj dardane
Neutral ndaj statusit
Nji dost të moçëm e pashë,
e pyeta, “A po më njeh?”
“Eh, unë jam neutrallno.
A nuk je kah e sheh?”
Shkova deri në bankë,
me kqyrë për kredi:
përgjigjja neutrallno
për kerr e për shpi.
Dhe me gazdën …
Libri i Mary Motesit për Kosovën: Shqip me paskajore
Libri promovohet të mërkurën, me 11 tetor, në Londër. Ma poshtë po e sjellim pasthënien e përkthyesit Agim Morina rreth gjuhës që ka përdorë në botimin shqip.
Dy fjalë rreth përkthimit
Përkthimi i këtij libri, qysh kanë me vënë re …
Habanera e Carmenit
Arie «L’amour est un oiseau rebelle» (Dashuria është zok rreban), e njohur shkurt si Habanera, nga opera Carmen (1875) e Georges Bizetsë:
Dashuria është zok rreban
që askush s’mund ta zbusë dot,
kot e ke po e ftove pranë,
do …
Nji trohë shqip nga Qemanxhiu mbi çati
Fiddler on the Roof — Qemanxhiu mbi çati ose Violinisti mbi kulm — asht nji nga mjuziklet ma të famshme të teatrit amerikan Broadway. Nji dramë e hatashme që gërsheton humorin, kulturën, dhe historitë e dhimbshme njerëzore, Qemanxhiu përshkrun përpjekjet …
Kosova diskriminon shqiptarët
Shtetasit e huej — që rëndom i bjen shqiptarët e Maqedonisë, Shqipnisë Londinare, Malit të Zi, ja Luginës së Preshevës — nuk mujnë me hy në provim të jurisprudencës në Kosovë. Kët provim duhet me dhanë për me u ba …
«Kandidat apo kandidate»: dy fjalë për seksizmin në gjuhën shqipe
«“Mimoza, kandidat për kryetar” apo “Mimoza, kandidate për kryetare”? Si është mënyra e duhur me u shkru shqip?» më pyetën.
Por ç’domethanë shqip ma së pari? Ka dy kuptime: (1) në gjuhën e shqiptarëve; (2) kuptueshëm, troç. Tash, si kandidat…
S’po më vyjnë paret tua
Pas referendumit: Erdoğani si Mbreti Aleksandër i Jugosllavisë
Kufiri me Malin e Zi sipas së drejtës ndërkombëtare
Në dy punime akademike, ish-kryetari i Gjykatës Kushtetuese, prof. dr. Enver Hasani, shkruan për ligjin ndërkombëtar, mënyrën si caktohen kufijtë mes shteteve, dhe marrëveshjen e Kosovës me Malin e Zi.
Këta artikuj, të përcjellë nga një shpjegim mbi prapavijën, përbëjnë …
Brekziti në gjykatë
Britania do ta mbajë mend gjatë biznesmenen Gina Miller. 51-vjeçarja me prejardhje nga Gajana u priu qytetarëve që i kërkunë një gjykate me shqyrtu ecurinë e Brekzitit. Dhe gjykata u përgjigj sot, duke i thënë qeverisë se nuk mund ta …
Dy kombëtare, një abetare
Kryeministri shqiptar Edi Rama u taku sot me «150 maturantët më të mirë të vendit», me të cilët foli për pranimin në universitet. Kurse mua më erdhi një porosi e çuditshme: «mfal a ka afat t2 ne filologjik Gj.shqipe? [sic]», …
Pritësi në theknajë
Pak vepra në historinë e letërsisë kanë mujtë me pasë fatin e romanit The Catcher in the Rye, i autorit Jerome David Salinger (Selinxhër).
Salingeri u lind në Niujork me 1919. I biri i nji tregtari të kamun djathnash, …
Kthimi i padishahut
Turqia ka qenë i vetmi vend me shumicë dërrmuese myslimane që falë Atatürkut ndërtoi një shtet shekullar. Duke e njohur rrezikun e radikalizmit fetar, Atatürku para vdekjes la testament që në rast në Turqi rrezikohej shekullarizmi, atë ta mbrojnë gjeneralët …
Demokracia që përligj autokratin
Unë besoj te demokracia dialektike, jo te ajo robotike!
Populli, demosi po mendohet si thellësisht i dëlirë, i pasherr e i pafaj dhe se çdoherë vepron me nder e me mend. Historia na tregon tjetërçka: populli e zgjodhi Hitlerin, Putinin, …
Standardi dhe gegnishtja
Nji natyrë përfundimtare dhe e pandryshueshme e gjuhës, cilado ajo, thjesht nuk ekziston. Prurjet, si krejt risimet e ndryshimet në gjuhë, varen veç nga besojmat e përpjekjet njerëzore. Ç’mendësi kemi sot lidhur me hapjen e mëtejme të standardit ndaj prurjeve …
Shqipe, o ashtë!
Ti kapton kufirin me Greqinë, futesh thellë gjer aty nga Preveza, dhe plot vendas ta kthejnë në shqip. E flasin shqipen ujë apo, siç thonë ata, flasin «shkipë» dhe ti i kupton fare mirë edhe pa qenë gjuhëtar.
Veçse kur …
Vakia e Sherrit dhe Vakia e Hajrit
Me 15 qershor 1826, në Stamboll, ndodhi ajo që nuk e kishte mendu kush. Ndër shqiptarë ka me u njohë si Vaka-i Şerriyye (Vakia e Sherrit), ndërsa në Stamboll u qujt Vaka-i Hayriye (Vakia e Hajrit). 135 mijë jeniçerë ngritën …
Turqia, vend demokratik?
Si pasojë e përpjekjes për një grusht shteti në Turqi, nëpër rrjetet shoqërore po diskutohet gjerësisht mbi Turqinë dhe politikën e saj. Një prej gjërave që bie në sy është se kundërshtarët e grushtit të shtetit — që nuk janë …
Kufini në flamur
A i ndryshon simbolet shtetnore marrëveshja për kufinin me Malin e Zi?
Flamurin që e kam përdorë këtu e kam marrë prej Wikipedisë. Ai përputhet thujse plotsisht me versionin zyrtar në sajtin e kryeministrit, por i thekson ma …
Feja e vizatuar
Debatet mbi fenë dhe praktikimin e saj si dhe mungesën e saj zakonisht janë emocionale dhe shpërfillin (injorojnë) shumëllojshmërinë e praktikave fetare. Praktikimi i fesë nuk është bardh e zi, por ka shumë nuanca.
Jo vetëm që ka dallime mes …
Dhunimi i dytë i Srebrenicës
Gjenocidi në Srebrenicë u krye nga nacionalistë fetarë serbë, me bekimin e kishës kristiane serbe. Viktimë ishte popullsia më sekulariste atëbotë në Europë, boshnjakët. Islamizmi falso i përkujtimeve të sotme e shtrembëron këtë të vërtetë historike, e përbën dhunim të …
Mëshele fjalorin
Fjalori i shqipes i vitit 1954 shënon fjalë si mëshel e i mbramë ose edhe nalt. Botimi i radhës i leksikografisë, fjalori i vitit 1980, nuk e ka asnjërën nga këto leksema. Secila prej tyre mbetet kësisoj e papërfaqësuar …
Nana e teprimit
E kam thanë, dhe po e përsëris, na jemi nana e teprimit. I bartim do sende për së randi, pa nevojë. Reduntant, kishin me i thanë amerikanët.
Qe, për shembull, kodet postare në Dardani janë pesëshifrore, thue se kemi …
Pse duhet me qenë në krah të të madhit Atë Nikolla Marku? Pse shqiptarët duhet të zgjohen nga letargjia?
Atë Nikolla Marku është për dekada të tëra i vetmi klerik në trojet shqiptare që ka dalë haptas kundër një institucioni zyrtar të kishës së tij të uzurpuar nga agjentë të Greqisë dhe nuk është ndalë asnjëherë së kundërshtuari këtë …
Po ndryshon shqipja standarde
E kemi thënë më parë se shqipja po ndryshon. Gjuha standarde do bëhet heret a vonë me paskajore: kemi me e shkru me lexu. Mes thjeshtimesh tjera, do shkurtohet edhe pjesorja: kemi shkruar do bëhet kemi shkru…
Në kapërcyell të dy botëve
Plot 15 vjet má parë, në nji datë si sot, na si familje e palosëm jetën tonë nëpër valixhe dhè morëm avionin per Amerikë. Krejt çka na e gjykuem të vlefshme u ngjesh n’ato valixhe, dy prej tyne mbushun me …